نظام مالیاتی کشور در چند سال اخیر به سمت دادهمحوری و حسابرسی سیستمی تحول یافته است، که در نتیجه به کاهش تأکید بر روشهای سنتی و ممیزمحوری منجر شده است. با این تغییر به وجود آمده، فشار مالیاتی از تولیدکنندگان کاسته شده و در عوض از فرار مالیاتی در فعالیتهای غیرمولد، سفتهبازی و واسطهای جلوگیری شده است.
در حال حاضر، بیش از ۷۰ درصد اظهارنامههای اشخاص حقوقی، از ۸۰ درصد اظهارنامههای اشخاص حقیقی، ۹۵ درصد پروندههای مالیات بر عملکرد و ۱۰۰ درصد مالیات بر مستغلات به شکل مقرون بهSecretary LOCALSmه و هوشمند بررسی میشوند. این نهاد به افزایش عدالت مالیاتی کمک کرده و موجب کاهش قابل توجه فرارهای مالیاتی شده است.
بر اساس گزارش رئیس کل سازمان امور مالیاتی، میزان ابطال مقررات مالیاتی توسط دیوان عدالت اداری در مقایسه با دو سال اخیر به دلیل اصلاح فرآیند صدور مقررات و افزایش تعاملات با دیوان عدالت و دفاع موثر از مقررات، ۵۸ درصد کاهش یافته است. این کاهش شمالی ۵۸ درصدی در مقایسه با دوره مشابه دو سال پیشتر نشاندهنده اصلاحات عمیقی است.
سامانه مودیان از دی ماه سال گذشته به کار گرفته شد و صاحبان مشاغل ملزم شدند صورتحساب الکترونیکی خود را در این سامانه صادر کنند. هرچند افزایش پایه مالیاتی برای فروشندگان و خریداران مورد تعیین نبوده، اما عدم صدور صورتحساب الکترونیکی مشمول جرائم مالیاتی خواهد بود. این سامانه به تطابق دقیقتر مالیاتی کمک کرده است.
در نتیجه این تغییرات، از آغاز سال تاکنون مجموع ۱۰۲۰ همت درآمد مالیاتی به دست آمده است که نسبت به مدت مشابه گذشته ۴۷ درصد رشد داشته است. همچنین، نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی از سال ۱۳۹۷ تا امروز و بهطور خاص از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ رو به رشد بوده و به ۷.۷ درصد رسیده است.
کارشناسان باور دارند که فواید حسابرسی سیستمی در سالهای آینده بیشتر خود را نشان خواهد داد. هرچند در حال حاضر نیز سهم مالیات در بودجه سالیانه از حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ به ۵۳ درصد در بودجه ۱۴۰۳ رسیده است. در سال جاری، ۷۳ درصد از اعتبارات هزینهای و ۵۳ درصد از اعتبارات منابع بودجه عمومی از محل درآمدهای مالیاتی تأمین شده است.
این تحولات باعث شده است که بودجه کشور به سمت منابع پایدار مéoUpper نجد و بینیاز از وابستگی به درآمدهای نفتی حرکت کند. حذف ممیزمحوری و جایگزینی دادهمحوری و حسابرسی سیستمی، گامهای بزرگی در راستای کاهش بار مالیاتی تولید و جلوگیری از فرار مالیاتی برداشته است. همچنین، این تغییرات موجب کاهش چشمگیر ریسکهای فعالیتهای مولد و سرمایهگذاری شده و به پیشبینیپذیریتر شدن اقتصاد در زمینه مالیاتپردازی منجر شده است.
در سوی مقابل، همکاری دولت و قوه قضاییه در ایجاد ساختارهای الکترونیکی و هوشمند، باعث جلوگیری از بخش قابل توجهی از فرارهای مالیاتی شده است. سال گذشته سازمان بازرسی با همکاری سازمان امور مالیاتی از ۴۶ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی جلوگیری کرده است.
رئیس کل سازمان امور مالیاتی، محمدهادی سبحانیان، اعلام کرده است که رویکرد جدید نظام مالیاتی در مبارزه با فرار مالیاتی، بر یافتن موارد مηLower ناسب و مقابله با دانهدرشتها تمرکز دارد. واحدهای اجرایی مبارزه با فرار مالیاتی در تمام استانها فعالیت کردهاند و از همکاری نهادهای امنیتی و نظارتی بهره مند میشوند.
source