**سنگ‌کلیه، یکی از بیماری‌های شایع و پیشگیری‌پذیر**

به گزارش ایسنا، سنگ‌کلیه نتیجه تجمع نمک‌ها و مواد معدنی در کلیه است. تحقیقات نشان می‌دهد این وضعیت در مردان نسبت به زنان بیشتر رخ می‌دهد و در اغلب موارد در سنین ۳۰ تا ۵۰ سالگی مشاهده می‌شود. سنگ‌کلیه می‌تواند باعث درد شدید در پهلو، تهوع، ادرار خونی و تداخل در عملکرد کلیه شود. عوامل ایجاد سنگ‌کلیه شامل نوشیدن آب ناکافی، رژیم غذایی نامناسب، سابقه خانوادگی، چاقی و برخی بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، پرکاری پاراتیروئید و عفونت‌های مزمن ادراری هستند.

**انواع سنگ‌کلیه**

سنگ‌کلیه‌ها می‌توانند از انواع مختلفی مانند سنگ‌های کلسیمی، اسید اوریکی، استروویتی یا سیستینی باشند. از بین این انواع، سنگ‌های کلسیمی به‌ویژه کلسیم اگزالات بیشترین شیوع را دارند. رعایت توصیه‌های رژیم غذایی می‌تواند از تشکیل سنگ‌های جدید و یا عود بیماری جلوگیری کند.

**توصیه‌های تغذیه‌ای برای پیشگیری و مدیریت سنگ کلیه**

**۱. مصرف آب کافی**
آب‌نوشیدنی کافی ( حداقل ۲ تا ۲.۵ لیتر یا ۱۰ فنجان در روز) باعث رقیق شدن مواد سنگ‌ساز و کاهش احتمال تشکیل سنگ‌ها می‌شود. حداقل نیمی از این مایعات باید آب باشد. می‌بایست در تمام وعده‌های غذایی، فواصل وعده‌ها، قبل از خواب و پس از دفع ادرار، یک لیوان آب یا مایعات دیگر خوش‌مزه مصرف کرد. در شرایط ورزشی شدید یا آب و هوای گرم و خشک، مصرف آب باید به ۳ لیتر در روز افزایش یابد.

**۲. کاهش مصرف نمک**
کاهش مصرف نمک به پیشگیری از سنگ‌کلیه کمک می‌کند، زیرا نمک با افزایش کلسیم ادرار احتمال تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد. تابت پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده، غذاهای کنسروی، نوشیدنی‌های شور، نمک‌پرتیاب و خودداری از قرار دادن نمک‌دان روی میز غذا، بهبود طعم غذا با استفاده از سبزی‌های تازه و معطر، و استفاده از لیموترش و ادویه‌ها مانند زنجبیل و سیر جایگزین نمک می‌شوند.

**۳. محدود کردن مواد حاوی اگزالات**
مواد غذایی حاوی اگزالات زیاد مانند سنجد، اسفناج، چغندر، بادمجان، سیب‌زمینی، کرفس، تره فرنگی، آجیل، کره بادام‌زمینی، چای سیاه غلیظ، شکلات، کاکائو و سویا سس می‌توانند با افزایش اگزالات ادرار به تشکیل سنگ‌های کلسیم اگزالات منجر شوند. پرهیز از این مواد به پیشگیری از سنگ‌کلیه کمک می‌کند.

**۴. استفاده از کلسیم مناسب**
برخلاف افکار عامیانه، حذف کامل کلسیم از رژیم غذایی نه تنها مفید نیست، بلکه ریسک تشکیل سنگ را افزایش می‌دهد. کلسیم با ایون‌های اگزالات موجود در غذا متصل شده و از تشکیل سنگ‌های اگزالاتی جلوگیری می‌کند. بنابراین در تمام وعده‌های غذایی باید از منابع حاوی کلسیم مانند تهیه‌وتحضرات لبنیات کم چرب و کم نمک استفاده شود. مصرف مکمل‌های کلسیم بدون توصیه پزشکی نیز توصیه نمی‌شود.

**۵. کنترل مصرف پروتئین حیوانی**
محدود کردن مصرف پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی با افزایش اسید اوریک ادرار و کاهش PH ادرار، احتمال تشکیل سنگ‌های اسید اوریکی را افزایش می‌دهد. مصرف متعادل پروتئین حیوانی و جایگزینی بخشی از آن با پروتئین گیاهی مانند حبوبات توصیه می‌شود.

**۶. استفاده از میوه‌ها و سبزی‌جات**
میوه‌ها و سبزی‌جات منابع خوبی برای پتاسیم، سیترات، منیزیم و فیبر هستند که به کاهش خطر تشکیل سنگ کلیه کمک می‌کنند. مرکبات و لیموترش به دلیل داشتن مقادیر بالای سیترات می‌توانند از تشکیل سنگ‌های کلسیمی جلوگیری کنند. همچنین پرهیز از مصرف مکمل‌های حاوی ویتامین C با دوز بالا توصیه می‌شود، زیرا دوزهای بالای ویتامین C می‌توانند باعث افزایش اگزالات ادرار شوند.