آگهیاسرائیل درست پیش از ظهر روز ۲۳ ژوئن زندان اوین را هدف قرار داد و چندین انفجار در این زندان که محبس هزاران نفر از جمله بسیاری از زندانیان سیاسی است، به وقوع پیوست.
یکی از زندانیان سابق که در زمان اصابت موشک‌ها در نزدیکی محل حضور داشته، گفت که پس از شنیدن انفجارها به سمت زندان دویده است. به گفته او، زمانی که در زندان بود آرزو داشت روزی درهای این زندان فرو بریزد، اما آنچه در آن روز دید کابوسی تمام‌عیار بود.
او که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود، گفت: «همه‌جا پر از آوار بود. اوضاع واقعا آشفته و شبیه به آخرالزمان بود.»
افی دفرین، سخنگوی نیروهای دفاعی اسرائیل پس از این حمله مدعی شد که این زندان برای «عملیات اطلاعاتی علیه دولت اسرائیل، از جمله اقدامات ضداطلاعاتی» مورد استفاده قرار می‌گرفت و حمله به‌گونه‌ای «دقیق» طراحی شده بود تا «حداکثر تلاش برای کاهش آسیب به زندانیان غیرنظامی انجام گیرد». این عملیات یک روز پیش از آتش‌بس و پایان جنگ ۱۲روزه میان ایران و اسرائیل انجام شد.
همچنین به گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات اسرائيلی حمله به زندان اوین را «نمادین» توصیف کردند. گیدون سعار، وزیر خارجه اسرائيل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که این حمله هم در تلافی حملات موشکی ایران به اسرائيل بود و هم به نوعی اقدام «رهایی‌بخش» محسوب می‌شود.
آقای سعار با انتشار تصاویری از حمله به زندان اوین نوشت: «ما بارها و بارها به ایران هشدار دادیم؛ غیرنظامیان را هدف قرار ندهید. آن‌ها ادامه دادند، از جمله امروز صبح. پاسخ ما، زنده باد آزادی، لعنتی»
بنابر تصاویر ماهواره‌ای و ویدیوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، در پی این حمله دست‌کم چهار بخش از زندان با سازه‌هایی که حدود ۶۰۰ متر از هم فاصله داشتند، آسیب جدی دیدند. بنابر این گزارش به نقل از دو زندانی پیشین زندان اوین که به بررسی تصاویر این حادثه پرداختند، یک درمانگاه، یک ساختمان اداری، محل ملاقات زندانیان با خانواده‌ها و محل سلول‌های انفرادی از جمله ساختمان‌های ویران‌شده بودند.
به گفته مقامات ایرانی، این حمله دست‌کم ۷۱ کشته برجای گذاشت. بر اساس اسناد داخلی زندان، آگهی‌های ترحیم و مصاحبه‌های انجام شده، از این تعداد ۴۳ نفر از کارکنان زندان و دو سرباز وظیفه بودند. همچنین دست‌کم چهار غیرنظامی که کارمند زندان نبودند، از جمله دو کودک در میان قربانیان هستند.
آگهی‌های ترحیم همچنین حاکی از آن است که چندین مقام ارشد زندان از جمله علی قناعت‌کار، دادستان ارشد اوین نیز در میان کشته‌شدگان هستند.
حملات نظامی به زندان‌ها به‌دلیل آسیب‌پذیری شدید زندانیان، همواره با نگرانی‌های بشردوستانه و حقوقی همراه است. «مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران» مستقر در آمریکا، از کشته‌شدن دو زندانی در جریان این حمله خبر داد. این درحالی است که مقامات ایرانی همچنان تعداد زندانیان کشته شده را اعلام نکرده‌اند.
تحلیل تصاویر با وضوح بالا شرکت «مکسار» نشان می‌دهد که دست‌کم ۱۷ ساختمان در محوطه زندان تخریب شده یا آسیب جدی دیدند. تحلیل‌گران تصاویر ماهواره‌ای معتقدند که پراکندگی محل‌های آسیب‌دیده حاکی از وقوع چند حمله است.
شان اوکانر، تحلیلگر تصاویر در موسسه اطلاعات دفاعی «جینز» (Janes)، گفت: «با توجه به محل‌های اصابت، به‌نظر می‌رسد که دست‌کم چهار مهمات جداگانه استفاده شدند. چرا که هیچ‌یک از اهداف به‌خودی‌خود آن‌قدر انفجاری نبودند که باعث چنین تخریبی در جاهای دیگر شوند.»
ویلیام گودهیند، تحلیلگر پروژه تحقیقاتی «کانتستد گراوند» (Contested Ground) که به بررسی تصاویر ماهواره‌ای برای ردیابی درگیری‌های نظامی می‌پردازد، گفت که تصاویر نشان می‌دهند که دست‌کم شش حمله انجام شده است.
او براساس محل‌های اصابت گفت: «به‌نظر می‌رسد حملات دو هدف داشته است؛ یکی هدف قرار دادن دروازه‌های اصلی در شمال و جنوب مجموعه و دیگری کشتن کارکنان زندان که در ساختمان‌های مرکزی فعالیت می‌کردند.»
آقای گودهیند همچنین گفت که به نظر می‌رسد به جای بمباران گسترده با هدف تخریب کامل، از مهماتی با قدرت تخریب پایین‌تر استفاده شده است.»
تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که بیش از ۲۵ هکتار از پوشش گیاهی اطراف زندان در آتش‌سوزی‌های ناشی از حمله، سوخته است. برخی از آسیب‌های وارده به ساختمان‌ها نیز احتمالا ناشی از همین آتش‌سوزی‌ها باشند.
در مرکز زندان، ساختمان اداری به کلی تخریب شده و درمانگاه نیز آسیب جدی دیده است. ویدیوهای منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی و همچنین رسانه‌های دولتی ایران، خودروهای سوخته و دیوارهای سیاه‌شده را نشان می‌دهند. در داخل درمانگاه نیز تجهیزات پزشکی و تخت‌ها با شیشه‌های خردشده پوشیده شدند.
بر اساس آگهی‌های ترحیم، یک پزشک شاغل در درمانگاه زندان، یک مددکار اجتماعی و فرزند پنج‌ساله او نیز در این حمله جان باختند.
به گفته دو زندانی سابق، ساختمان روبه‌روی درمانگاه در حیاط مرکزی زندان که بخش انفرادی بند ۲۰۹ وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران بوده، نیز آسیب دیده است. این بند، معمولا برای حبس زندانیان سیاسی و افراد دارای اهمیت بالاست که اغلب با چشمان بسته‌شده جابجا می‌‌شوند.
یکی از زندانیان که پس از حمله با دوست خود تلفنی صحبت کرد، گفت که بلافاصله پس از حمله، زندانیان چشم‌بسته‌ای را دیده که بدون حضور نگهبان در محوطه حرکت می‌کردند.
تصاویر ماهواره‌ای و ویدئوها، آسیب گسترده به دروازه ورودی ملاقات‌کنندگان در شمال مجموعه را نشان می‌دهند. به گزارش واشنگتن پست، حمله دقیقا در ساعت‌های ملاقات انجام شد.
مردی که کمی پس از انفجارها به دروازه زندان رسید، گفت که خودروهای سوخته و زندانیانی را مشاهده کرده که در حال فرار بودند، اما نگهبانان به پای آن‌ها شلیک می‌کردند.
او گفت: «پیکرهای زیادی روی زمین افتاده بودند. هنوز کسی نیامده بود تا آن‌ها را بپوشاند یا بررسی کند که زنده‌اند یا مرده.»
او گفت پیکر پنج نفر را که به‌نظر می‌رسید جان باخته‌اند، حمل کرده و چند نفر دیگر را از زیر آوار بیرون کشیده است. تصویری که برایش ماندگار شده، پدر و دختری بود که برای آزادی یکی از اعضای خانواده، سندی به همراه آورده بودند.
او گفت: «پدر آن دختر حدود دو ساعت سعی کرد عملیات احیای قلبی انجام دهد. اما هیچ نتیجه‌ای نگرفت و دخترش جان باخت.»
در پی حمله در نزدیکی دروازه ملاقات، شیشه‌های ساختمان‌های مسکونی اطراف شکست و مهرانگیز ایمان‌پور، زن ۶۱ ساله‌ای که در حال عبور از آن منطقه بود، کشته شد.»
بنابر تصاویر دوربین مداربسته ساختمان محل سکونت خانم ایمان‌پور، او حوالی ساعت ۱۱ صبح، کمتر از یک ساعت پیش از حمله از خانه خارج شده بود. به گفته خانواده خانم ایمان‌پور، او برای پرداخت دستمزد کارگری که در خانه‌اش کار کرده بود، بیرون رفته بود. دو روز بعد، مقامات به خانواده اطلاع دادند که پیکر او در خیابانی نزدیک دروازه ملاقات پیدا شده است.
ویدئویی که از حوالی آپارتمان ایمان‌پور پس از حمله گرفته شده، خیابانی پر از خاک و گردوغبار و خودروهای آسیب‌دیده را نشان می‌دهد. دروازه ملاقات در دوردست تخریب شده است. نمای ساختمانی نیز فروریخته است.
یکی از بستگان خانم ایمان‌پور گفت که مهرانگیز زنی مهربان، خودساخته و هنرمندی توانمند بوده است.
او گفت: «نمی‌توان او را با واژه‌ها توصیف کرد.»
به گزارش واشنگتن‌پست، بخش‌های وسیعی از زندان اوین دیگر قابل استفاده نیستند.به گفته خانواده دو زندانی، برخی از زندانیان به مراکزی با تراکم و ازدحام شدید و شرایط وخیم منتقل شده‌اند.
یکی از بستگان یک زندانی مرد که به زندان بزرگ تهران منتقل شده است، گفت: «آن‌ها همه را در سالنی حبس کرده‌اند که حداکثر ظرفیتش ۳۰ یا ۴۰ نفر است، ولی حالا بیش از ۱۲۰ نفر را آنجا نگه می‌دارند.»
به گفته یکی از زندانیان سابق اوین و مجموعه فعالان حقوق بشر ایران، زنان زندانی تا شب حمله در اوین باقی مانده بودند و پس از آن به زندان قرچک منتقل شدند.
این زندانی سابق گفت: «زنان زندانی خود محل را تمیز کردند. آنجا مملو از نگهبانانی بود که اسلحه روی سر زندانیان نشانه گرفته بودند. نه آب بود، نه گاز، نه امکان تماس تلفنی. خانواده‌ها به‌شدت نگران بودند.»
source