آگهی
به گزارش نیویورک‌تایمز به نقل از گروه‌های حقوق بشری، وکلا و سازمان «کمک جهانی به گروگان‌ها»، سازمانی غیرانتفاعی که توسط گروگان‌های سابق با هدف کمک به خانواده‌ها و حفظ تماس بازداشت‌شدگان تاسیس شده است، دست‌کم چهار شهروند دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی، شامل دو مرد و دو زن در ایران در بازداشت هستند که سه نفر از آنها در زندان به سر می‌برند و نفر چهارم ممنوع‌الخروج شده است.
در پی حملات اسرائیل و به‌ویژه پس از پیوستن آمریکا و بمباران سه تاسیسات هسته‌ای ایران، تنش‌ها در روابط تهران و واشنگتن افزایش یافته، مذاکرات هسته‌ای متوقف شده و عملا پیشرفتی در دستیابی به توافق هسته‌ای حاصل نشده است. اکنون نیز به نظر می‌رسد که این بازداشت‌ها منجر به تشدید این تنش‌ها شود.
این درحالی است که عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگوی اخیر با روزنامه بریتانیایی «فایننشال‌تایمز» تاکید کرد که از طریق ارسال پیام با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در ارتباط است.
دونالد ترامپ اعلام کرده که بازداشت ناعادلانه شهروندان آمریکایی را تحمل نخواهد کرد و آزادی آنها یکی از اولویت‌های اصلی دولت او است. با این حال مشخص نیست که آیا در پیام‌های مبادله شده میان عباس عراقچی و استیو ویتکاف تاکنون مساله این چهار شهروند ایرانی-آمریکایی مطرح شده است یا خیر.
وزارت خارجه آمریکا روز دوشنبه ۲۸ ژوئیه طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «به‌دقت» گزارش‌های مربوط به بازداشت آمریکاییها در ایران را دنبال می‌کند.
در این بیانیه آمده است: «به دلایل امنیتی، حریم خصوصی و عملیاتی، جزئیات مذاکرات داخلی یا دیپلماتیک درباره بازداشت‌شدگان آمریکایی را فاش نمی‌کنیم.»
این وزارتخانه افزود: «از ایران می‌خواهیم فورا همه کسانی را که به صورت ناعادلانه در ایران بازداشت شده‌اند، آزاد کند.»
وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران نیز روز دوشنبه طی بیانیه‌ای اعلام کرد که دست‌کم ۲۰ نفر را به اتهام جاسوسی و همکاری با اسرائيل بازداشت کرده است.
در بیانیه این وزارتخانه آمده است: «شناسایی و دستگیری ۲۰ نفر از جاسوس‌ها، عوامل عملیاتی و پشتیبانی موساد و عناصر متصل به افسران اطلاعاتی اسرائیل در تهران، البرز، قزوین، اراک، اصفهان، فارس، کرمان، خوزستان، زنجان، مازندران، آذربایجان غربی و کردستان که در سه مورد خاص، اقدام مشترک با حفاظت اطلاعات نیروهای ذی‌ربط صورت گرفت.»
بازداشت‌شدگان چه کسانی هستند؟
به گزارش نیویورک‌تایمز، چهار شهروند دوتابعیتی بازداشت‌شده، همگی ساکن آمریکا بوده‌اند و برای دیدار با خانواده به ایران سفر کرده بودند. خانواده سه نفر از آنها خواسته‌اند برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن وضعیتشان نامشان منتشر نشود.
به‌گزارش خبرگزاری حقوق بشر «هرانا» و گروه حقوق بشری «هنگاو»، دو نفر از آنها بلافاصله پس از حملات اسرائیل در ماه ژوئن توسط ماموران امنیتی بازداشت شده‌اند.
به گزارش نیویورک‌تایمز، یکی از آنها مردی یهود ۷۰ ساله ساکن نیویورک است که در زمینه جواهرات فعالیت دارد. به گفته منابع حقوق بشری و همکاران و دوستان این مرد، او درباره سفر به اسرائیل تحت بازجویی قرار دارد.
بنابر اعلام سازمان‌های حقوق بشری و کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی که پیش‌تر در ایران زندانی بود و در سال ۲۰۲۰ آزاد شد، یکی دیگری از بازداشت‌شدگان زنی ساکن کالیفرنیا است که پیش از حمله اسرائیل به زندان اوین، در این زندان بدنام تهران در بازداشت بود. اما محل نگهداری او پس از این حمله همچنان نامشخص است.
ایران همچنین یک زن ایرانی-آمریکایی دیگر را ممنوع‌الخروج کرده است. این زن در دسامبر ۲۰۲۴ بازداشت و به زندان منتقل شد، اما سپس آزاد و ممنوع‌الخروج شد. به گفته وکیل آمریکایی این زن، پاسپورت‌های ایرانی و آمریکایی او ضبط شده‌اند.
به گزارش نیویورک‌تایمز، این زن برای یک شرکت فناوری آمریکایی کار می‌کند و همچنین مدیریت یک موسسه خیریه برای کودکان محروم را در ایران بر عهده دارد. با این حال، قوه قضائیه ایران پس از جنگ اخیر پرونده او را به سطحی بالاتر برده و این زن را با اتهام جاسوسی مواجه کرده است که می‌تواند برای او مجازات سال‌ها زندان یا حتی اعدام در پی داشته باشد.
رضا ولی‌زاده، روزنامه‌نگار و خبرنگار پیشین رادیو فردا دیگر شهروند ایرانی-آمریکایی محبوس در ایران است. بنابر اعلام رادیو فردا، آقای ولی‌زاده در اکتبر ۲۰۲۴ هنگام دیدار با خانواده‌اش در ایران بازداشت و به اتهام «همکاری با دولت متخاصم» به ۱۰ سال زندان محکوم شده است.
دو مقام ارشد ایرانی که نخواستند نامشان فاش شود، ضمن تایید بازداشت دو شهروند دوتابعیتی یعنی مرد اهل نیویورک و زن کالیفرنیایی، گفتند این بازداشت‌ها بخشی از سرکوب گسترده‌‌تر با هدف شناسایی شبکه‌های مرتبط با اسرائیل و آمریکا انجام شده است.
بازگشت «بدون ترس» ایرانیان خارج‌نشین
این موج از بازداشت‌ها در حالی رخ می‌دهد که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران هفته گذشته خواستار مشخص کردن چارچوبی برای بازگشت «بدون ترس» ایرانیان خارج از کشور شد.
آقای پزشکیان در جلسه‌ای در وزارت امور خارجه ایران گفت: «باید چارچوبی را مشخص کنیم که بر اساس آن ایرانیان خارج از کشور بتوانند بدون ترس به کشورمان بیایند.»
رئیس‌جمهوری ایران افزود: «در این خصوص لازم است با قوه قضائیه و وزارت اطلاعات گفتگو کنیم تا آنان که دلشان با ایران است و خارج از کشور دلتنگ کشور هستند و دوست دارند به کشور بازگردند، این بستر را آماده کنیم تا این عزیزان بتوانند به آسودگی رفت و آمد کنند.»
او همچنین گفت: «ایرانیان خارج از کشور سرمایه‌های ارزشمند این آب و خاک هستند و باید بتوانند به آسودگی رفت و آمد کنند و ما بتوانیم از وجود آنها استفاده کنیم، لذا آقای عراقچی آن را ان‌شاالله پیگیری خواهند کرد و ما هم هر کاری لازم هست آن را انجام می‌دهیم.»
هفته‌نامه اکونومیست با اشاره به این سخنان مسعود پزشکیان نوشت که رئیس‌جمهوری ایران «نفوذ کافی برای عملی کردن این هدف را ندارد.»
همچنین علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران هشدار داد: «جمهوری اسلامی سابقه ننگینی در سرکوب داخلی پس از شکست‌های اطلاعاتی و استفاده ابزاری از اتباع خارجی را برای فشار سیاسی دارد. وقتی که تهران و دولت ترامپ درگیر تنش‌های شدید در حوزه دیپلماسی هسته‌ای هستند، این بازداشت‌ها می‌تواند زمینه تقابل تازه‌ای باشند.»
وزارت خارجه آمریکا نیز روز ۱۰ ژوئیه با صدور هشدار تازه‌ای به دو زبان فارسی و انگلیسی از «شهروندان آمریکایی و افراد دوتابعیتی» خواست که «تحت هیچ شرایطی» به ایران سفر نکنند.
در هشدار آمده است: «آمریکایی ها، از جمله ایرانی-آمریکاییها و سایر دو تابعیتی‌‌ها ماه‌‌ها و سال‌ها به طور غیرقانونی توسط دولت ایران بازداشت و به گروگان گرفته شده‌اند. تهدید به بازداشت امروز حتی بیشتر شده، تحت هیچ شرایطی به ایران سفر نکنید.»
بازتاب بازداشت‌ها در جامعه ایرانی-آمریکاییها
به گزارش نیویورک‌تایمز، خبر این بازداشت‌ها، منجر به نگرانی شدید جامعه ایرانی-آمریکایی به‌ویژه کسانی که پیش‌تر در ایران زندانی بودند، شده است. خانواده‌هایی که عزیزانشان در ایران بازداشت شده‌اند، معمولا در درجه اول با این افراد ارتباط برقرار می‌کنند.
به گفته سیامک نمازی، بازرگان ایرانی-آمریکایی که هشت سال در ایران زندانی بود و نهایتا در قالب چارچوب توافق ایران و آمریکا در سال ۲۰۲۳ آزاد شد، شمار شهروندان آمریکایی بازداشت‌شده در ایران از زمان جنگ ۱۲ روزه رو به افزایش است.
آقای نمازی گفت: «برخی پرونده‌ها علنی شده‌اند و برخی دیگر به‌دلیل توصیه‌های اشتباه که سکوت را امن‌تر می‌دانند، همچنان پنهان مانده‌اند.»
سیامک نمازی که اکنون عضو هیات مشورتی سازمان «کمک جهانی به گروگان‌ها» است، افزود: «آزادی آنها باید یکی از اولویت‌های اصلی آمریکا در هرگونه مذاکره آینده با تهران باشد.»
خبر بازداشت شهروند ایرانی-آمریکایی یهودی اهل نیویورک نیز موجب نگرانی جوامع یهودی این شهر شده است. به گفته اسکایلر تامپسون، معاون خبرگزاری هرانا، ایران دست‌کم پنج یهودی ایرانی را پس از جنگ بازداشت کرده و ۳۵ نفر دیگر را برای بازجویی فراخوانده است.
source