در نگاه اول، انتشار GPT-5.1 از سوی OpenAI ممکن است صرفاً یک به‌روزرسانی جزئی به نظر برسد؛ عددی جدید در میان انبوهی از نسخه‌های متوالی. اما این «.1» در واقع نشان‌دهنده یک تحول آرام اما چشمگیر است. GPT-5.1 سریع‌تر، منسجم‌تر و از نظر لحن، انسانی‌تر از همیشه عمل می‌کند. این نسخه بازآفرینی کامل ChatGPT نیست، بلکه نوعی بهبود در شیوه تفکر و پاسخ‌دهی آن محسوب می‌شود.

در ادامه، نگاهی دقیق‌تر به ویژگی‌های جدید و تفاوت‌های مهم GPT-5.1 نسبت به GPT-5 خواهیم داشت:

۱. دو حالت عملکرد: Instant و Thinking

بزرگ‌ترین تغییر GPT-5.1 در طراحی دوحالته آن است:

• Instant Mode (حالت فوری): برای پاسخ‌های سریع، مستقیم و خلاصه طراحی شده است.

• Thinking Mode (حالت تفکر): سرعت را کاهش می‌دهد تا پاسخ‌های تحلیلی‌تر، عمیق‌تر و استدلالی‌تر ارائه کند؛ مناسب برای مباحث پیچیده، نوشتارهای طولانی یا تحلیل‌های چندلایه.

در نسخه GPT-5 این دو حالت به‌طور پنهان و خودکار ترکیب می‌شدند، اما GPT-5.1 این اختیار را به کاربر می‌دهد تا میان سرعت و عمق پاسخ تعادل دلخواه خود را انتخاب کند — تغییری بنیادین در نحوه تعامل انسان و هوش مصنوعی.

۲. افزایش چشمگیر ظرفیت حافظه و سرعت پاسخ

GPT-5.1 می‌تواند ورودی‌هایی تا حدود یک میلیون توکن را در آزمایش‌های داخلی پردازش و به خاطر بسپارد؛ در حالی‌که این عدد در GPT-5 تنها ۲۵۶ هزار توکن بود. این به معنی توانایی تحلیل کامل مقالات علمی یا حفظ زمینه گفتگوهای بسیار طولانی است.

همچنین، در حالت Instant پاسخ‌ها تا ۳۰٪ سریع‌تر تولید می‌شوند، در حالی‌که حالت Thinking از فرآیندی موسوم به «بازنگری درونی» (Reflection Passes) استفاده می‌کند تا منطق و سازگاری پاسخ‌ها را افزایش دهد. در نتیجه، برخلاف GPT-5 که گاهی تمرکز خود را در متن‌های طولانی از دست می‌داد، GPT-5.1 انسجام را تا انتهای مکالمه حفظ می‌کند.

۳. لحن طبیعی‌تر و انعطاف‌پذیری گفتاری بیشتر

یکی از واضح‌ترین پیشرفت‌ها در GPT-5.1 بهبود لحن گفتار است. این نسخه می‌تواند به‌صورت پویا لحن خود را با توجه به دستور کاربر تغییر دهد — رسمی، دوستانه، خلاقانه یا حرفه‌ای.

در حالی که GPT-5 لحن یکنواخت و خنثی داشت، GPT-5.1 اکنون از شش سبک گفتاری مشخص پشتیبانی می‌کند:

1. Default (پیش‌فرض)

2. Friendly (دوستانه) – نام قبلی: Listener

3. Efficient (کارآمد) – نام قبلی: Robot

4. Professional (حرفه‌ای)

5. Candid (صادق و بی‌پرده)

6. Quirky (خلاق و متفاوت)

این حالت‌ها صرفاً تزئینی نیستند، بلکه بر اساس ترجیحات واقعی کاربران طراحی شده‌اند تا بتوان بدون نیاز به تغییر دستی در هر پیام، شخصیت ثابت و مطلوبی برای چت‌بات تنظیم کرد.

GPT-5.1 همچنین ترجیحات کاربر را بهتر به خاطر می‌سپارد — اگر از آن پاسخ‌های مختصر یا لحن خاصی بخواهید، در ادامه همان مسیر را ادامه می‌دهد. گفت‌وگوها در نتیجه طبیعی‌تر، روان‌تر و کمتر شبیه یک ربات خواهند بود.

۴. کاهش خطاهای واقعی و بهبود منطق پاسخ‌دهی

طبق اعلام OpenAI، GPT-5.1 نسبت به نسخه قبلی خود تا ۴۰٪ کاهش در «توهمات factual» یا خطاهای واقعی نشان می‌دهد.
این مدل اکنون می‌تواند پیش از ارسال نهایی پاسخ، خروجی خود را بازبینی و اصلاح کند.

در حالت Thinking، کاربران حتی می‌توانند «فرآیند تفکر» مدل را پیش از ارائه پاسخ نهایی مشاهده کنند — گامی به سوی شفافیت عملکرد هوش مصنوعی و درک بهتر از چگونگی رسیدن آن به نتایج.

۵. پیشرفت در برنامه‌نویسی و قابلیت‌های چندرسانه‌ای

توسعه‌دهندگان متوجه خواهند شد که GPT-5.1 در تولید و اشکال‌زدایی کد عملکرد بهتری دارد. این مدل اکنون قادر است خطاهای واقعی کامپایلر را تفسیر کرده و راه‌حل‌های فنی ارائه دهد. در زمینه ریاضی و منطق نیز عملکرد آن به مدل‌های تخصصی نزدیک‌تر شده است.

در بخش چندرسانه‌ای (Multimodal)، GPT-5.1 ارتباط میان متن و تصویر را طبیعی‌تر برقرار می‌کند. مثلاً با توصیف یک نمودار یا ارسال یک تصویر، توضیحاتی دقیق و مبتنی بر زمینه ارائه می‌دهد، نه صرفاً جملات کلی و سطحی مانند نسخه قبل.

همچنین قابلیت جدیدی با عنوان Private Compute Mode (حالت محاسبه خصوصی) معرفی شده است که به کاربران سازمانی اجازه می‌دهد بخشی از پردازش‌های منطقی را به‌صورت محلی انجام دهند؛ بدون ارسال داده‌های حساس به سرورهای OpenAI — قابلیتی مهم برای کاربردهای سازمانی و پژوهشی.

۶. ابزارهای تازه برای توسعه‌دهندگان

GPT-5.1 امکاناتی چون خروجی استدلال به‌صورت زنده (streamed reasoning output)، تاخیر کمتر در پاسخ‌گویی و پروفایل‌های لحن سفارشی را ارائه می‌دهد؛ ویژگی‌هایی که GPT-5 به‌صورت بومی از آن‌ها پشتیبانی نمی‌کرد.

جمع‌بندی: تحول در ظرافت، نه در اندازه

GPT-5.1 انقلابی در مقیاس GPT-5 نیست؛ بلکه تکاملی در کیفیت است. اگر GPT-5 نماد قدرت و مقیاس بود، GPT-5.1 نماد کنترل و ظرافت است.

این نسخه زمانی که لازم است سریع‌تر، در مواقع تحلیلی عمیق‌تر و در مکالمات روزمره انسانی‌تر عمل می‌کند.
بنابراین، آن عدد کوچک «.1» در انتهای نام، شاید ساده به نظر برسد — اما در عمل، تفاوتی بزرگ در تجربه کار با ChatGPT ایجاد کرده است.