در یکی از قابل‌پیش‌بینی‌ترین اتفاقات سال ۲۰۲۵، به نظر می‌رسد ثبت اختراع جدید سونی در حوزه سانسور مبتنی بر هوش مصنوعی موجی از خشم و نگرانی را در میان گیمرها ایجاد کرده است؛ واکنشی که بسیاری آن را «ترسناک» و شبیه به سناریوهای آثار علمی‌تخیلی مانند Cyberpunk 2077 و حتی سریال Black Mirror توصیف می‌کنند.

سانسور هوشمند با شبکه عصبی مصنوعی

همان‌طور که از عنوان این پتنت مشخص است، فناوری توصیف‌شده در آن امکان پنهان‌سازی یا سانسور محتوای صوتی و تصویری را با استفاده از یک شبکه عصبی مصنوعی فراهم می‌کند؛ نوعی از هوش مصنوعی که ساختار آن به‌طور کلی از نحوه عملکرد مغز انسان الهام گرفته شده است.

به‌طور خلاصه، این سیستم می‌تواند با بهره‌گیری از میکروفن‌ها و دوربین‌ها، محتوای «نامناسب» را شناسایی و سانسور کند. حتی در توضیحات پتنت آمده که این فناوری قادر است تشخیص دهد کودکان در محیط حضور دارند یا اینکه فرد خاصی از طریق تشخیص چهره مقابل دستگاه قرار گرفته است.

فراتر از پلی‌استیشن

ثبت‌کننده این پتنت Sony Interactive Entertainment است؛ موضوعی که در نگاه اول ممکن است این تصور را ایجاد کند که این فناوری صرفاً به پلی‌استیشن محدود خواهد بود. اما متن پتنت چنین برداشتی را رد می‌کند.

در توضیحات آمده که «اجزای کلاینت» می‌توانند شامل هر نوع دستگاه محاسباتی باشند؛ از جمله پلی‌استیشن سونی، کنسول‌های مایکروسافت یا نینتندو و حتی محصولات سایر تولیدکنندگان.

ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود. در اسناد پتنت ذکر شده که این فناوری می‌تواند برای فیلم‌ها، آثار سینمایی، ویدیوهای آپلودشده کاربران در اینترنت و حتی محتوای متنی مانند کتاب‌ها و وب‌سایت‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرد؛ موضوعی که نگرانی‌ها را به شکل قابل‌توجهی افزایش داده است.

واکنش تند جامعه گیمرها

طبیعی است که کاربران ردیت، به‌ویژه در انجمن r/gaming، واکنش مثبتی به چنین سناریویی نشان نداده‌اند.

یکی از کاربران نوشته است:
«فکر می‌کردید Frame Generation تأخیر ورودی ایجاد می‌کند؟ صبر کنید تا بازی‌ها بخواهند سانسور بلادرنگ با هوش مصنوعی انجام دهند!»

کاربر دیگری گفته است:
«خودکامه‌ها در سراسر دنیا الان دارند لبخند می‌زنند و کف می‌زنند. امیدوارم واقعاً هوش مصنوعی بیش‌ازحد بزرگ‌نمایی شده باشد.»

کاربر سومی هم این فناوری را مستقیماً با سریال بلک میرور مقایسه کرده و نوشته است:
«دقیقاً همان قابلیت سایلنت کردن آدم‌ها در اپیزود White Christmas بلک میرور.»

کنترل در دست کاربر؟ فعلاً بله

البته برای منصف بودن، باید به این نکته اشاره کرد که در متن پتنت صراحتاً ذکر شده استفاده از این فناوری بر اساس تنظیمات فیلترینگ ارائه‌شده توسط کاربر انجام می‌شود. به بیان دیگر، بخش «سفارشی» در عنوان پتنت نشان می‌دهد که سانسور به‌صورت اختیاری و تحت کنترل کاربر خواهد بود و در شکل فعلی، امکان اعمال سانسور اجباری و «سبک ۱۹۸۴» وجود ندارد.

با این حال، بسیاری معتقدند همین هم نگران‌کننده است. تجربه قوانین اخیر، مانند قانون ایمنی آنلاین بریتانیا، نشان داده که احتمال استفاده دولت‌ها از چنین فناوری‌هایی برای اهداف کنترلی، هرچند اندک، اما صفر نیست.

در نهایت، تنها امید گیمرها این است که سونی این پتنت را صرفاً در چارچوب محصولات و سیاست‌های داخلی خود نگه دارد. چرا که تصور دسترسی دولت‌ها یا رژیم‌های اقتدارگرا به چنین ابزاری، برای بسیاری به کابوسی واقعی تبدیل شده است.

تا آن زمان، شاید بهتر باشد کاربران از آزادی فعلی خود لذت ببرند؛ آزادی‌ای که ممکن است در آینده، زیر تیغ سانسور هوشمند قرار بگیرد.