آگهی

همزمان با اینکه رسانه‌های رسمی و مقامات دولتی ایران حمله روز جمعه را کم اهمیت جلوه دادند، یک منبع اطلاعاتی که مجاز به صحبت علنی نبود، به شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گفت که حملات مستقیم ایران و اسرائیل «به پایان رسیده است».

این منبع گفت که طبق اطلاعات وی، انتظار نمی‌رود که ایران به این حملات پاسخ دهد؛ با این وجود این منبع دلیلی نیز برای این حرف خود ارائه نکرد.

«سی‌ان‌ان» در گزارشی می‌نویسد که اگر ثابت شود ایران به این حملات پاسخ نخواهد داد، می‌توان نتیجه گرفت که اسرائیل احتمالا نمونه بارز تحقق اصل استراتژیک جان کندی در سال ۱۹۶۳ میلادی است.

جان کندی در آن زمان که یک سال پس از بحران موشکی کوبا بود، گفت اهمیت زمامداری در این است که از تقابل‌هایی که دشمن متخاصم را در موقعیت انتخاب بین عقب‌نشینی تحقیرآمیز یا درگیری هسته‌ای قرار می‌دهد، اجتناب کرد.

در جریان تنش اخیر ایران و اسرائیل اگرچه خطر جنگ هسته‌ای وجود نداشت، اما ظرفیت تبدیل شدن این تنش به یک درگیری متعارف گسترده وجود داشت که می‌توانست کل منطقه را درگیر کند و جان بسیاری از ایرانی‌ها، اسرائیلی‌ها و مردم کشورهای همسایه را بگیرد. 

اکنون، نه ایران و نه اسرائیل مجبور به عقب‌نشینی تحقیرآمیز نشدند؛ نکته مهمی که می‌تواند کلید مهار این وضعیت باشد.

نتانیاهو باز هم توصیه بایدن را نادیده گرفت

حمله اسرائیل به ایران نشان‌دهنده این است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به توصیه‌های جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا وقعی نمی‌نهد. بایدن به او گفته بود همین که اکثر پهپادها و موشک‌های شلیک شده به سمت اسرائیل رهگیری شدند، یک پیروزی بزرگ برای اوست.

رئیس جمهوری ایالات متحده استدلال می‌کرد که عملیات دفاعی گسترده اسرائیل و متحدانش ثابت کرد که ایران نمی‌تواند تهدیدی برای امنیت اسرائیل باشد و در نتیجه نیازی به تلافی بیشتر نیست.

اگرچه به نظر می‌رسد تلاش‌هایی از سوی اسرائیل برای بررسی نگرانی‌های آمریکا و غرب در مورد احتمال جنگ گسترده‌تر وجود داشته، اما نتانیاهو بارها درخواست‌های بایدن همچنین گلایه‌های چند ماه اخیر ایالات متحده در مورد رفتار اسرائیل در جنگ غزه و تلفات غیرنظامیان فلسطینی را نادیده گرفته است.

با وجود تمام این گلایه‌ها، باز هم دولت ایالات متحده مایل به تعیین خطوط قرمز برای نخست‌وزیر اسرائیل یا مشروط کردن استفاده از محموله‌های تسلیحاتی آمریکا در غزه نبوده است.

به فیسبوک یورونیوز فارسی بپیوندید

واشنگتن هم اکنون بر راه‌های جدید جلوگیری از افزایش تنش‌ها و در عین حال فاصله گرفتن از اقدام اسرائیل متمرکز است و کاخ سفید در روزهای اخیر به صراحت اعلام کرده که با هیچ اقدام تهاجمی اسرائیل علیه ایران همراهی نخواهد کرد.

با این وجود این موضوع قطعی است که در صورت انتقام بزرگ ایران، نیروهای نظامی ایالات متحده برای دفاع از اسرائیل فراخوانده خواهند شد. بنابراین، بایدن ممکن است به یک درگیری نظامی در منطقه کشیده شود و با پیامدهای سیاسی بسیار سنگین آن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر مواجه شود.

بایدن در حال حاضر هم بهای سنگینی را در میان رای‌دهندگان مترقی، جوان و عرب آمریکایی به خاطر حمایتش از اسرائیل پرداخته که می‌تواند پیامدهای جدی آن در سبد رای او در ایالت‌های خاکستری ظاهر شود. مضافا اینکه هرگونه افزایش قیمت نفت ناشی از عدم اطمینان از آینده خاورمیانه نیز می‌تواند قیمت بنزین را بالا ببرد و هزینه سیاسی دردناکی را به رئیس جمهور آمریکا تحمیل کند.

واکنش قدرت‌های اروپایی و کشورهای عربی چه خواهد بود؟

به غیر از ایالات متحده، قدرت‌های اروپایی و کشورهای عربی نیز از اسرائیل خواسته بودند که از خود خویشتن‌داری نشان دهد. حال آنکه برخی از این کشورها به عملیات آمریکا و اسرائیل برای سرنگونی پهپادها و موشک‌های ایران در روز شنبه گذشته کمک کرده بودند.

اکنون که نتانیاهو تصمیم به نادیده گرفتن توصیه‌های مدافعان اسرائیل گرفته، واکنش کشورهای دیگر حیاتی خواهد بود. 

یکی از دلایلی که اسرائیل علیه ایران تلافی نمی‌کرد این بود که می‌توانست از موجی از همدردی و حمایت بهره‌مند شود و شروع به ترمیم روابط با متحدانی کند که به شدت از اسرائیل در جریان جنگ غزه انتقاد می‌کردند. این فرصت ممکن است حالا از دست رفته باشد.

ظاهر شدن تصویر دلسردکننده ژئوپلیتیکی برای اسرائیل

شبکه خبری «سی‌ان‌ان» در گزارش خود می‌نویسد که اسرائیل، با وجود تمام توان نظامی خود، در موقعیتی عمیقا آسیب‌پذیر قرار دارد و عملا در سه جبهه (علیه حماس در غزه، علیه حزب‌الله در درگیری‌های مرزی با لبنان و مستقیما علیه خود ایران) می‌جنگد.

آگهی

تهدید حزب‌الله برای اسرائیل از آنجایی شدید است که این گروه ده‌ها هزار موشک در اختیار دارد که می‌تواند باعث قتل عام در شهرهای اسرائیل شود. ورود همه جانبه حزب‌الله به جنگ برای حمایت از ایران، قطعاً پاسخ گسترده اسرائیل را به دنبال خواهد داشت و این امر جنگ را به لبنان باز می‌گرداند.

رویدادهای چند روز اخیر به این معناست که حتی اگر منطقه بلافاصله وارد یک جنگ گسترده نشود، فرضیات قبلی مبنی بر اینکه ایران هرگز آشکارا به اسرائیل حمله نخواهد کرد و اسرائیل به خاک ایران حمله نخواهد کرد، از بین رفته است.

آرون دیوید میلر، عضو کهنه‌کار مذاکرات صلح در خاورمیانه برای رؤسای جمهور دموکرات و جمهوری‌خواه به شبکه خبری «سی‌ان‌ان» گفت: «حتی اگر بدون انتقام بزرگ ایران از این مرحله عبور کنید، واقعیت این است که اسرائیل و ایران در این تقابل رقابتی محبوس خواهند شد. هیچ راه‌حلی برای مشکل نیروهای نیابتی ایران وجود ندارد. هیچ راه حلی برای این واقعیت وجود ندارد که ایران یک کشور در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است. و این نوع رابطه مانند شمشیر داموکلس [اجل معلق] بر سر منطقه و شاید جامعه بین‌المللی خواهد ماند.»

اسرائیل خود را گرفتار یک نبرد وجودی با ایران می‌داند، نبردی که تاکنون در حملات مخفیانه و سایبری به برنامه هسته‌ای، دانشمندان و زیرساخت‌های نظامی و اطلاعاتی ایران بروز یافته است. 

تاریخ نشان می دهد که وقتی رهبران اسرائیل احساس می‌کنند بقای کشورشان در خطر است، اغلب به صورت یکجانبه عمل می‌کنند حتی زمانی که ایالات متحده توصیه به خویشتن‌داری می‌کند. همین طرز تفکر بود که منجر به حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای در عراق و سوریه شد.

آگهی

مزیت‌های ایران و اسرائیل بر یکدیگر

با حمله تلافی‌جویانه ایران به اسرائیل، ایران عملا به طور ضمنی به اسرائیل گفته است که دیگر نمی‌تواند از پرداخت بهای حملاتی همچون حمله به ساختمان کنسولگری ایران در سوریه بگریزد و با پاسخ مستقیم تهران مواجه خواهد شد.

از نظر کابینه جنگ اسرائیل که روزها مشغول بررسی گزینه‌های پاسخ به رگبار هوایی ایران بود، این واقعیت که ایران در جریان بازی ژئوپلیتیکی موسوم به «بازی بزدل» نسبت به آنها از مزیت برخوردار است غیرقابل دفاع است.

مالکوم دیویس، تحلیلگر ارشد موسسه سیاست استراتژیک استرالیا، در گفتگو با «سی‌ان‌ان» گفت که اقدامات اخیر زمینه را برای چرخه افزایشی تنش‌زایی آماده کرد. اما ظرفیت حقیقی اسرائیل برای فرار از پدافند هوایی ایران ممکن است مزیت راهبردی اسرائیل را نیز تداعی کند. 

دیویس گفت: «فکر می‌کنم این پیامی به تهران می‌فرستد که واقعاً آن‌ها در برابر حملات اسرائیل آسیب‌پذیرتر از آن چیزی هستند که بخواهند اعتراف کنند.»

برخی کارشناسان نگرانند که واقعیتهای جدید ایران را که به گفته آن‌ها تنها چند هفته‌ تا تولید سلاح هسته‌ای فاصله دارد، وادار کند تا از آستانه هسته‌ای خود عبور کند.

آگهی

این وضعیتی است که نه اسرائیل (و نه احتمالاً ایالات متحده) نمی‌توانند آن را بپذیرند، بنابراین خطرات فزاینده روزهای اخیر ممکن است فقط پیش‌درآمد چیزهایی باشد که قرار است روی دهد.