ندا کردونی، حقوقدان، مشاور مسؤلیت اجتماعی و پایداری شرکتی، در یادداشتی با عنوان« از مستطیل سبز تا سبز شویی؛ چگونه مسؤلیت اجتماعی شرکتی می تواند زمینه ساز فساد شود» نوشت:

در حالیکه در سال های اخیر، ما شاهد انواع مقررات گذاری های خاص و هدفمند در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی/ پایداری شرکتی (به عنوان نمونه در مبارزه با سبز شویی) در نظام های ملی و یا در سطح بین المللی هستیم، همچنان حوزه مسؤلیت اجتماعی شرکتی در ایران با رویه های نادرست و پراکنده ی مقررات گذاری و عملکردی  روبرو است که به شیوه های مختلف می تواند زمینه ساز فساد باشد. مقررات گذاری نادرست ( کلی گویی در خصوص مسؤلیت اجتماعی و یا معافیت های مالیاتی غیر هدفمند)، عدم توجه به تجارب و رویه های کشورهای دیگر در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی، عدم اهتمام به رویکردهای و انتظارات ذی نفعان به ویژه انجمن های صنفی و حرفه ای بخش خصوصی  از سوی سیاست گذاران، عدم تدوین و ترویج شیوه های هماهنگ گزارشدهی غیرمالی از سوی نهادهای عمومی و صنفی، اعطای جوایز و نشان های سفارشی در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی شرکتی در زمینه سازی  فساد مالی و سبز شویی اثر گذار است. اموری که متاسفانه تاکنون مورد توجه نهادهای عمومی و تنظیم گر نبوده است.

 مسایلی که در روزهای اخیر تحت عنوان فساد مالی در یکی از باشگاه های فوتبال مورد توجه قرار گرفته است، مؤید این مهم است که حوزه ی مسؤلیت اجتماعی نیاز به تصمیم گیری های میان بخشی دارد و دولت یا بخش خصوصی به تنهایی و بی مطالعه و بررسی های دقیق نمی توانند به راهبری و سیاست گذاری های مؤثر در این خصوص اقدام نمایند. در این ارتباط، نگاهی به اطلاعات ذیل می تواند جالب توجه باشد. مدیران شرکت حامی باشگاه در بازه های زمانی که فساد مالی تشخیص داده شده است  در سخنرانی ها و مصاحبه هایی موارد ذیل را مطرح کرده اند:

●    خدمات عام‌المنفعه شرکت ملی مس در راستای مسئولیت اجتماعی و در محورهای کمک‌های بلاعوض، کمک‌های ورزشی، اقتصاد مقاومتی و راه‌سازی درخشان است. (سال 1399)

●    خدمات گسترده شرکت مس در حوزه مسئولیت اجتماعی، « در فعالیت‌های ورزشی شرکت مس با داشتن باشگاه‌های ورزشی در رشته‌های فوتبال، فوتسال و سایر رشته‌های ورزشی در همه رده‌های باشگاهی از لیگ برتر تا لیگ یک حضور جدی و تاثیر‌گذاری در ورزش حرفه‌ای دارد .» (سال 1399)

 در گزارش مسؤلیت اجتماعی همان شرکت ( شرکت مادر)  در سال 1399 چنین آمده است:

●     محورهای مسؤلیت اجتماعی شرکت:  « باشگاه های ورزشی و کمک های ورزشی ».  

●     اقدامات انجام گرفته در بخش ورزش و اماکن ورزشی شرکت : سه استادیوم ورزشی/ 75 چمن مصنوعی/ 24 سالن ورزشی.

در ذیل ادعاهای مطرح شده در گزارش مسؤلیت اجتماعی شرکت، اما هیچ اشاره ای به میزان بودجه ی تخصیص یافته، شاخص ها برای تعیین و تخصیص بودجه و چگونگی نظارت شرکت بر استفاده از بودجه توسط باشگاه نشده است. این در حالی است که ارایه ی اطلاعات دقیق، مستند و قابل قیاس از ضروریات یک گزارشدهی مسؤلانه در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی است.

در حالیکه در گزارش مسؤلیت اجتماعی هیچ اشاره ای به چگونگی تخصیص بودجه و حتی چرایی انتخاب حوزه ی ورزش به عنوان یکی از موضوعان مهم و کلیدی مسؤلیت اجتماعی((MATERIAL TOPICS نشده است، زمانی که مدیران شرکت با انتظارات ذی نفعان خود در مناطق همجوار در خصوص تأمین آب و یا اشتغال روبرو شده اند، با اشاره به قوانین و مقررات و هماهنگی با برنامه های دولتی و عمومی چنین پاسخ هایی را بیان کرده اند:

●    شرکت مس مسؤلیت های اجتماعی خود را بر اساس قوانین و مقررات انجام می دهد… اولویت را بخشداری تعیین می کند و ما بودجه قابل توجهی برای جاده ها و زیرساخت های منطقه اختصاص دادیم.

●     تا جایی که بتوانیم در تأمین آب و پیگیری مسائل آب کمک می کنیم.  مسأله آب در سطح ملی مطرح است، شرکت مس در راستای قوانین و مقررات، مناطق همجوار خود را حمایت می کند.

 این در حالی است که  به یاد بیاوریم طبق قانون بودجه ی سال 1401 تمامی هزینه‌های فعالان ساخت و ساز حوزه ورزش، خیران و بنگاه‌های اقتصادی و افرادی که در زمینه ساخت و تکمیل اماکن ورزشی، خانه جوانان، زمین‌ها و سالن‌های ورزشی با هماهنگی وزارت ورزش اقدام کنند، به عنوان مالیات پرداخت شده آنها محاسبه می شود.

باعث تأسف آنکه به دلیل رویه های غلط و نادرست در حوزه ارزیابی و نشان دهی مسؤلیتی اجتماعی، در سالهای اخیر چنین بنگاه های صنعتی همواره در جشنواره هایی با عناوین مختلف به عنوان شرکت پیش رو در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی معرفی شده و یا نشان عالی مسؤلیت اجتماعی  دریافت کرده اند، بی آنکه عملکرد شفافی در حوزه ی مسؤلیت اجتماعی داشته باشند. شایان توجه است که از سال 1374 این شرکت به عنوان حامی و یا مالک باشگاه ها و فعالیت های ورزشی مختلف در حوزه ی ورزش ورود کرده است. در مورد اخیر فساد مالی که مورد توجه مدیران جدید باشگاه و شرکت مذکور قرار گرفته و منجر به تشکیل پرونده ی قضایی شده است و همچنین از سوی رسانه ها به عنوان یکی از پرونده های بزرگ فساد مالی در فوتبال معرفی شده است، مشخص شده است که در سال منتهی به صعود این باشگاه( مس رفسنجان) به لیگ برتر تخلفات مالی زیادی صورت گرفته است که اعم از رشوه به مربیان داوران و مدیران فوتبال است. پرونده این شکایت که توسط خود شرکت مذکور در حال پیگیری است ابعاد بزرگی ازیک  فساد مالی را در بر می گردد که بی تردید استفاده ی دلبخواهانه و غیر نظام مند از بودجه های مسؤلیت اجتماعی  در شکل گیری آن دخیل بوده است.

یک راهکار پیشنهادی به منظور نظام مند کردن حوزه مسؤلیت اجتماعی/ پایداری شرکتی، شناخت و مطالعه ی  دقیق مختصات اقتصادی و اجتماعی یک جامعه و بهره گیری از نزدیک ترین تجارب بین المللی است که می تواند برای محیط کسب و کار آن جامعه مؤثر باشد. این مطالعه و ارزیابی دقیق، پیش نیاز هرگونه تنظیم گری در حوزه مسؤلیت اجتماعی و پایداری کسب و کارها است. در غیر این صورت و با برساختن راهبری های دستوری از سوی نهادهای عمومی، الزامی کردن تعهدات مسؤلیت اجتماعی به شکل کلی برای شرکت ها و بی توجه به ویژگی های صنایع مختلف، دولتی نمودن نظارت بر این حوزه و عدم مشارکت مؤثر  نمایندگان بخش خصوصی( مانند اتاق های بازرگانی و اصناف) در فرآیندهای تنظیم گری، می توانند آثار منفی و مخرب بسیاری در اقتصاد و مسیر توسعه ی متوازن کشور به بار آورده و سبب بی اعتمادی جامعه به هرگونه فعالیت بنگاه های اقتصادی و صنعتی ذیل عنوان مسؤلیت اجتماعی شوند.

انتهای پیام/