امیر سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده، وزیر دفاع، در همایش ملی جنگ شناختی که به میزبانی دانشگاه صنعتی مالک اشتر برگزار شد، به موضوع تغییر شکل جنگ‌ها در عصر حاضر اشاره کرد. او اظهار داشت که جنگ‌ها دیگر محدود به نیروهای نظامی و مرزهای جغرافیایی نیستند و فضای مجازی به یکی از عرصه‌های اصلی جنگ تبدیل شده است. نصیرزاده تأکید کرد که برای جلوگیری از هرج و مرج و تأثیرات منفی دشمن، باید قوانین و مقررات مشخصی برای حکمرانی در فضای مجازی وضع شود.

وی در ادامه به تفاوت جنگ شناختی با جنگ‌های سنتی پرداخت و توضیح داد که در جنگ شناختی، تحمیل اراده وجود ندارد. برخلاف جنگ‌های سخت که در آن طرف مقابل به دلیل حملات شدید مجبور به پذیرش شرایط می‌شود، در جنگ شناختی افراد با اراده و علاقه خود، خواسته‌های دشمن را اجرا می‌کنند. او افزود که جنگ شناختی ابتدا در بخش نظامی نهادینه شد و سپس به حوزه‌های غیرنظامی راه یافت.

نصیرزاده با اشاره به تاریخچه جنگ شناختی، بیان کرد که این مفهوم همواره در زندگی بشر وجود داشته، اما در دوره‌ای خاص کشف و به مباحث دانشگاهی تبدیل شده است. او به سال ۲۰۰۶ اشاره کرد که وزارت دفاع آمریکا برای اولین بار مفهوم “جنگ تأثیر محور” را مطرح کرد. این مفهوم به همراه جنگ الکترونیک و شبکه‌محور، به عنوان یکی از سه محور مهم جنگ شناختی شناخته می‌شود که کشورها با آن درگیر هستند.

وزیر دفاع تأکید کرد که هسته اصلی عملیات شناختی بر تغییر رفتار و ساختارهای اجتماعی متمرکز است. او افزود که این موضوع به تدریج به گرایش‌های مختلف تحصیلی تبدیل شده و در دانشگاه‌ها به صورت تخصصی مورد بررسی قرار گرفته است. به عنوان مثال، در یکی از دانشگاه‌های مطرح آمریکا، این موضوع تحت عنوان “شبکه‌های اجتماعی” تدریس می‌شود.

نصیرزاده همچنین به ابزارها و فناوری‌های مورد استفاده در جنگ شناختی اشاره کرد و گفت که این ابزارها شامل رسانه‌های جمعی، ماهواره‌ها و شبکه‌های اجتماعی هستند. او تأکید کرد که با وجود پیشرفت ابزارهای هوشمند، انسان همچنان محور اصلی باقی می‌ماند و این ابزارها تنها در کنار انسان عمل می‌کنند.

وی در ادامه به اهمیت پیشگیری در جنگ شناختی پرداخت و گفت که تغییرات شناختی بسیار سخت‌گیرانه‌تر از عملیات‌های روانی و ادراکی هستند و مقابله با آنها دشوار است. او تأکید کرد که تمرکز ویژه باید بر نوجوانان ۱۰ تا ۱۲ ساله باشد، زیرا این گروه سنی بیشتر در معرض پذیرش تغییرات شناختی قرار دارند.

وزیر دفاع همچنین به تأثیر جنگ شناختی بر مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی اشاره کرد و گفت که بسیاری از افراد به دلیل تأثیرات جنگ شناختی، احساس می‌کنند که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند، حتی اگر این مشکلات واقعی نباشند.

نصیرزاده در پایان به راهکارهای مقابله با جنگ شناختی پرداخت و گفت که حکمرانی در فضای مجازی، تبیین واقعیت‌ها توسط علمای بزرگوار و دانشمندان، و تولید محتوای مؤثر از جمله مهم‌ترین راهکارها هستند. او تأکید کرد که باید از فرصت‌ها و سوژه‌های موجود برای تولید محتوای کیفی استفاده شود تا تصویرسازی‌های نادرست دشمن خنثی شود.