شفقنا رسانه_ روزنامهنگاری به عنوان یک حرفه پویا و در حال تغییر، نیازمند مجموعهای از مهارتهای خاص است. این مهارتها نه تنها به خبرنگاران کمک میکند تا اطلاعات دقیق و موثری را جمعآوری کنند، بلکه آنها را قادر میسازد تا در دنیای پرسرعت رسانههای دیجیتال رقابت کنند. هدی احمدی دبیر صفحه سیاسی روزنامه سازندگی معتقد است: بدون شک اشراف بر حوزه کاری و به خصوص پیچیدگیها و سیاه و سفیدهای آن، مهمترین امری است که باید توسط یک خبرنگار یا روزنامه نگار در دستور کار قرار بگیرد. دنیای امروز عملاً وارد ورطهای از اطلاع رسانی شده که هر شخص با در دست داشتن یک تلفن همراه میتواند ظرف چند دقیقه از آخرین اخبار اعم از سیاسی و اقتصادی و یا ورزشی باخبر شود و همین امر ایجاب میکند که روزنامه نگاران یا خبرنگاران جوان به سمت عمیق شدن در محتوا و واکاوی تار و پود اخبار و رویدادها بروند.
هدی احمدی دبیر سیاسی روزنامه سازندگی درباره مهارت های مهم برای روزنامه نگاران امروزی به شفقنا رسانه می گوید: نخستین مهارتی که روزنامهنگاران جوان در شرایط کنونی و در دنیای امروز باید مدنظر قرار دهند، درک شکلی و ماهوی از حوزه کاری آنها است. شکلی از آن جهت که به عنوان مثال اگر خبرنگار یا روزنامه نگاری در حوزه سیاسی مشغول به کار است باید ارکان و چارت حوزه خود و زیر مجموعههای آن و حتی ارتباطات این نهادها با بخشهای بالا و پایین دستی را بشناسد. اساساً عدم درک از ارکان شرح وظایف بخشهای مختلف دولت یا مجلس و یا هر نهاد دیگر، باعث میشود تا در امر پوشش خبری و به خصوص گزارش نویسی محتوای تحلیلی و یا حداقل صحیح به رشته تحریر درنیاید.
او بیان می کند: اما از منظر ماهوی باید گفت که اگر یک خبرنگار یا روزنامه نگار نتواند خود را در یک حوزه ثابت نگه دارد، بدون شک بعد از مدتی، شغل او صرفاً تبدیل به یک عادت میشود. به عنوان نمونه زمانی که یک روزنامهنگار یا خبرنگار شاغل در رسانههای غیرمکتوب، مطالعات خارج از وقت نداشته باشد و عملاً حوزه خود را از حیث تحلیلی مورد مطالعه قرار ندهد و یا اضلاع پیدا و پنهان آن را برای خود روشن نکند بدون شک نمیتواند محتوای بکر و یا سالم مخابره کند.
احمدی با تاکید بر تسلط خبرنگاران بر حوزه کاری خود توضیح می دهد: بر همین اساس باید بگویم یکی از اصلیترین مهارتها آن هم در شرایطی که جهان با بمباران اخبار روبرو است و فضای مجازی هم بستری برای مخابره آن با دسترسی آسان، قلمداد میشود، بدون شک اشراف بر حوزه کاری و به خصوص پیچیدگیها و سیاه و سفیدهای آن، مهمترین امری است که باید توسط یک خبرنگار یا روزنامه نگار در دستور کار قرار بگیرد. دنیای امروز عملاً وارد ورطهای از اطلاع رسانی شده که هر شخص با در دست داشتن یک تلفن همراه میتواند ظرف چند دقیقه از آخرین اخبار اعم از سیاسی و اقتصادی و یا ورزشی باخبر شود و همین امر ایجاب میکند که روزنامه نگاران یا خبرنگاران جوان به سمت عمیق شدن در محتوا و واکاوی تار و پود اخبار و رویدادها بروند.
او می گوید: بیتردید این امر میسر نخواهد شد جز با مطالعه، تجربه و تمرین و تقویت قوه درک مسائل و تحلیل چند جانبه آن؛ چراکه یک خبرنگار یا روزنامه نگار باید قوه تحلیل و بیان دیدگاه خود از چند ضلع مختلف با حفظ اصالت و سلامت رویدادها را داشته باشد. از سوی دیگر اگر روزنامهنگاران جوان به دنبال ماندگاری در حرفه رسانه هستند باید بتوانند دست به قلم شوند. اینکه صرفاً در یک مراسم یا رویداد حضور داشته باشیم و فقط آن را مخابره کنیم، در طول مدت باعث میشود که سکون و در نهایت حاشیه نشینی به سراغ آنها بیاید و بر همین اساس روزنامه نگاران جوان باید بتوانند گزارش نویسی و تحلیل اخبار و تحولات را آرام آرام فرا بگیرند و آن را عملیاتی کنند؛ چراکه صرفا رقابت بر سر انتشار خبر نمیتواند در طولانیمدت برتری یا امتیاز محسوب شود.
این فعال رسانه ای درباره یادگیری مهارت های فنی برای خبرنگاران می گوید: واقعیت این است که هر روز شاهد جهش تکنولوژی در زمینههای مختلف هستیم و بدون شک روزنامه نگاری و خبرنگاری هم میتواند حریف این موج از تکنولوژی آن هم در قرن بیست و یکم شود. اینکه ابزارهایی برای تبدیل عکس به متن، صوت به متن و غیره بر پایه هوش مصنوعی را شاهد هستیم و یا اینکه در حرفه طراحی و بسیاری از سطوح دیگر چنین ابزارهایی با نسخههای به روز شده به صورت رایگان یا غیر رایگان در دسترس است، عملاً باید گفت که یک انقلاب عجیب و غریب در دنیای رسانه رخ داده است.
او ادامه می دهد: شاید روزنامه نگاری و یا حتی مخابره خبر به صورت سنتی و همانند گذشته وجود نداشته باشد اما مسئله اینجاست که پوست اندازی تکنولوژی به حدی سریع در حال اتفاق افتادن است که نمیتوان به آن بیاعتنا بود.
به همین دلیل مهارتهای فنی و کار با نرمافزارها و رسانههای اجتماعی برای یک خبرنگار در حقیقت یک الزام به حساب میآید. بخشی از این ابزارهای تکنولوژیک تسهیل کننده کار به حساب میآیند و بخشی دیگر از آنها در جهت اشتراک گذاری و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار میگیرند. برای نمونه خبرنگاران جوان باید بتوانند ابزارهایی مانند تایپ یا ویرایش فوری متون و تصاویر یا مبدلهای گوناگون را بشناسند و برای سرعت دادن به کار خود استفاده کنند. از سوی دیگر ابزارهای تولید محتوا هم امروزه جایگاه ویژه خود را در رسانه و خارج از آن پیدا کردهاند که با تولد هوش مصنوعی (AI) شاخههای جدیدی از این ابزارها در حال ظهور است.نکته اینجاست که فرا گرفتن زبان خارجی (انگلیسی) برای خبرنگاران جوان و به خصوص در مورد استفاده از این ابزارها و حتی تحلیل محتوای مربوط به کار آنها یک لازمه غیر قابل انکار است.
احمدی درباره تبعات سطحی نگریستن به مسائل جامعه در کار خبر هشدار می دهد و می گوید: اما مساله بسیار بسیار مهم و غیر قابل انکار این است؛ حال که اینترنت و به نوعی مشتقات آن بر تمام زندگی بشر تاثیر گذاشته است شاید اشاره به این نکته خالی از لطف نباشد. مساله ای که دامن مطبوعات چندسال اخیر را گرفته است هیجانی و سطحی نگاه کردن برخی از خبرنگاران جوان است. ببینید در گذشته وقتی که ما خیلی جوان و تازه کار بودیم که الان دبیران ما پیشکسوتان مطبوعات هستند؛ توییتر،اینستاگرام، لینکدین و کانالهای خبری به این شکل وجود نداشت یا اصلاً وجود نداشت، بنابراین هدف حقیقت بود. وقتی که روزنامه نگارها یا خبرنگارها یا حتی فعالین در رسانه تمام اهداف و دستاوردشان این است که کاری کنند تا در جامعه حتی برای لحظاتی دیده شوند و حتی به هر قیمتی دیده شوند، پس از مدتی شاید ویترینی به نام خبرنگار از آنها باقی بماند اما در عمق ، متاسفانه با سطحی ترین افراد تفاوتی نمیکنند. مساله ای که خبرنگار مورد نظر متوجه آن نمیشود.
او بیان می کند: لذا دقیقاً مشکل همین جاست! انتشار بسیاری از خبرها که توسط گروه یا جریان خاصی و ارتش سایبری در فضای مجازی میچرخد، تصمیمش بر این است که دقیقاً ذهن چنین افرادی را مدیریت کند. بنابراین برخی از خبرنگارانی که این مسیر را در پیش گرفته اند پس از مدتی به راحتی با کوچکترین خبر، توییت، عکس و استوری اشتباه و خیلی بسیاری از اخباری که تحت عنوان فیک میتوانیم از از آنها نام ببریم، سرگرم هستند و گمان میکنند که در جریان اخبار کف جامعه و لایههای پشت یک سیاست یا جامعه یا فرهنگ و غیر هستند. البته به آنها هم نمیتوان خرده گرفت، زیرا اصل مهم مدیریت و ساختاری است که اینقبیل افراد را به نوعی تربیت میکند. وقتی که یک ساختار در صنف خاصی افراد را به چنین سمتی سوق میدهد کسانی که پتانسیل این کار را دارند، چنین روند اشتباهی و چنین توانایی اشتباهی در آنها از بالقوه به بالفعل تبدیل میشود.
احمدی در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان روزنامه نگاران جوان را به تحقیق و جمع آوری اطلاعات دقیق تشویق کرد؟ توضیح می دهد: مسئله تحقیق و جمع آوری داده عموماً در مورد روزنامه نگاری تحقیقی صدق میکند. این بخش از روزنامه نگاری عموماً در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته اما به هر ترتیب تحقیق در مورد هر موضوعی، بستگی به ماهیت آن مسئله دارد. زمانی که در مورد یک سوژه اقتصادی تحقیق انجام میشود، اسناد رسمی و منتشر شده از سوی نهادهای مربوطه از طریق جست و جوی سطحی در دسترس خبرنگار خواهد بود که عموماً تاریخ و اعداد و ارقام در آن اهمیت دارد، اما در کنار این موضوع، خبرنگار یا روزنامه نگار از تحلیلگران و کارشناسانی که سابقاً پست مدیریتی داشتند و یا آگاه به امور مربوطه هستند، کسب معلومات میکنند. در نهایت باید گفت که تحقیق در خصوص یک موضوع ظرافت خاص خود را میطلبد و سنجش صحت دادهها مهمترین عنصر است و عدم صحت میتواند تبعات حقوقی داشته باشد.
این فعال رسانه ای می گوید: نکته اینجاست که فرا گرفتن زبان خارجی (انگلیسی) برای خبرنگاران جوان و به خصوص در مورد استفاده از این ابزارها و حتی تحلیل محتوای مربوط به کار آنها یک لازمه غیر قابل انکار است. آموزش و کسب این مهارتها هم عموما به صورت فرد محور است و روزنامهنگاران یا خبرنگاران شخصا با هزینه خود آنرا فرا میگیرند. بهترین مدل این است که مسئولان رسانهها آموزشها را در قالب یک کارگاه تخصصی با مشارکت اهل فن، برای خبرنگار یا روزنامه نگار خود برگزار کنند که البته بحث سیال بودن پرسنل در رسانهها میتواند مانعی بر این امر باشد. سخن آخر اینکه باید به روز بود.از تکنولوژی استفاده کرد. از هوش مصنوعی نترسید. در کنار آن پیشرفت کرد اما نه به غلط و هر قیمتی، زیرا مهم است در خاورمیانه چه کسی روزنامه نگار است و چه کسی به اخبارو تحلیل، درست نگاه میکند.
source