شفقنا رسانه- رضا غبیشاوی درباره حادثه انفجار بندر شهید رجایی می گوید: در حوادث مشابه، رسانه باید به خبرنگاران خود اعتماد کند؛ در اعزام خبرنگاران به محل حادثه یا استفاده از خبرنگاران محلی یا نزدیک به محل حادثه، تردید نکند. از امکانات شبکه های اجتماعی و پیام‌رسان ها برای ارتباط با مخاطبان، منابع مطلع و اطلاع از سایر محتواها استفاده کند. به بررسی شایعات و خبرهای جعلی بپردازد و نتیجه راستی آزمایی را در اختیار افکار عمومی قرار دهد. سوالات و ابهامات مخاطبان را شناسایی و برای کسب پاسخ آنها بکوشد. انعطاف پذیری و سرعت را در واکنش و انتشار خبرها افزایش دهد.

رضا غبیشاوی، کارشناس رسانه و سردبیر مجله «روزنامه نگاری جدید» در بیان ارزیابی خود از عملکرد رسانه ها در رابطه با اطلاع رسانی درباره حادثه بندر شهید رجایی به شفقنا رسانه می گوید: حادثه انفجار بندر شهید رجایی، اتفاقی است که اکثر ارزش های خبری را به شدت دارد. شهرت مکان، غیرعادی بودن، تازگی، شگفتی و استثنا، دربرگیری فرا ایران، جان انسان، برخورد، قرابت جغرافیایی، تاثیرگذاری، بزرگی و تعداد و حجم بالا، اهمیت، تاثیرگذاری، جذابیت و خبر منفی بودن. عملکرد رسانه ها در حادثه بندرعباس متوسط بود به عبارتی نه ضعیف و نه قوی اما ناقص‌ بود. چون نتوانستند کامل وارد دو حوزه چگونگی و چرایی حادثه شوند.

او ادامه می دهد: درباره حوزه «چه» / «چه اتفاقی رخ داده» هم همین اتفاق رخ داد.  یعنی به روند و چگونگی اتفاقات و دلیل یا دلایلی که به چنین حادثه ای منجر شده نتوانستند به صورت کامل بپردازند. ضمن اینکه برخی جزییات و واقعیت های مهم مرتبط با حادثه بندر شهید رجایی هنوز در ابهام باقی مانده است. همین موضوع سوالاتی در ذهن مخاطبان و مردم ایجاد کرده است. همچنین رسانه ها نتوانسته اند خود به صورت مستقل، آزادانه و بی طرفانه به بررسی و راستی آزمایی شایعات، خبرهای غیررسمی و گمانه زنی ها بپردازند. ما در حوادث شبیه انفجار بندرعباس نیازمند خبرنگاران و رسانه های مستقل و بی طرف هستیم تا واقعیت ها و احتمالات مختلف را بدون پیش داوری و به دور از موضع گیری  طرف های مختلف بررسی و منتشر کنند.

غبیشاوی یکی از نقاط مثبت پوشش حوادث بندرعباس را انتشار بخش مهم و با ارزشی از جزییات (و نه همه) آن توسط رسانه ها و خبرنگاران عنوان می کند و می گوید: اینکه خبرنگاران و عکاسان خبری به اسکله و محل انفجار رسیدند و کار کردند و پخش زنده رفتند یک نقطه قوت بود. با این اوصاف رسانه ها در ساعات اولیه بعد از حادثه توانستند نیاز خبری مخاطب را برطرف کنند. چون در ساعت های اولیه باید به چه، که، کجا و زمان به صورت نسبی پرداخت. با این حال، همچنان ما به صورت قطعی نمی دانیم در کانتینر محل انفجار، چه موادی بوده، چگونه و چرا آتش گرفته و منفجر شده؟ این کانتینر از کجا بوده‌ و متعلق به چه کسی است؟

در چنین حوادثی خبرنگاران و رسانه ها چگونه می‌توانند عملکردی حرفه ای داشته باشند؟ او پاسخ می دهد: حضور سریع و حداکثری در میدان، تلاش برای تهیه خبرهای اختصاصی، بیان واقعیت ها به صورت کامل و بدون کم و کاست، انتشار خبرهای صحیح و دقیق، خودداری از انتشار شایعات و خبرهای جعلی، توانایی راستی آزمایی خبرها و تفکیک خبرهای جعلی از واقعی، راستی آزمایی شایعات و انتشار بعد از مشخص شدن درست یا نادرست بودن آنها،  انتشار خبر بدون بیان نظرات خود، استفاده از منابع معتبر در تهیه و انتشار خبرها، توجه به ارزش های خبری و نیازهای اطلاع رسانی مخاطبان در بیان خبرها، رعایت انصاف و معیارهای حرفه ای و اخلاقی جهانشمول در اطلاع رسانی، توجه به احساسات افراد در صحنه و مخاطبان، خودداری از قضاوت، نتیجه گیری و ابراز نظر شخصی، خودداری از نسبت دادن کلمات و توصیفات بد و منفی برای اقوام، شهرها، ملت ها، کشورها و زبان ها، خودداری از تحریک احساسات در جهت منفی یا نفرت افکنی یا تحریک به خشونت یا نژادپرستی، بیان واقعیت ها و آمارهای متعدد و متضاد در صورتی که از منابع معتبر متعدد بیان شده باشند.  خودداری از تعصب یا طرفداری نسبت به یک طرف در خبر و ماجرا. به عنوان مثال در برابر انتشار شایعات و خبرهای غیررسمی  درباره وجود سوخت موشک در محل انفجار و تکذیب آن از سوی وزارت دفاع، رسانه باید بتواند خود مستقلاً هم به بررسی بپردازد و حقیقت را کشف کند.

غبیشاوی در پاسخ به این سوال که در حادثه انفجار بندر شهید رجایی رعایت چه مواردی از سوی رسانه ها ضروری است، می گوید: رسانه ها در چنین مواردی باید بی طرفانه و مستقل وارد پوشش خبری شوند. تحت تاثیر القائات و موضع گیری مسئولان و سازمان ها قرار نگیرند. خبرها و واقعیت ها را با تفکیک از نظرات منتشر کنند. نسبت به اظهارنظر و مطالب سازمان ها و مسئولان، بی طرف باشند و ضمن انتشار، آنها را به عنوان واقعیت کامل، نهایی و قطعی در نظر نگیرند بلکه ضمن انتشار آنها، در صورت وجود بیان اطلاعات معتبر متفاوت دیگر،  هر دو را منتشر کنند.  به حوادث و اتفاقات، نگاه سوژه ای داشته باشند. خود را متعهد به حفاظت از منافع هیچ فرد یا سازمان ندانند بلکه تعهد اصلی به حفاظت و دفاع از منافع و حقوق عمومی و مردم و مخاطبان باشد. وظیفه رسانه در چنین مواقعی، نه تبلیغات بلکه بیان واقعیت های جذاب یا مهم برای مخاطبان، کشف حقیقت و انتقال نظرات مهم از منابع معتبر است.

او ادامه می دهد: در حوادث مشابه، رسانه باید به خبرنگاران خود اعتماد کند؛ در اعزام خبرنگاران به محل حادثه یا استفاده از خبرنگاران محلی یا نزدیک به محل حادثه، تردید نکند. از امکانات شبکه های اجتماعی و پیام‌رسان ها برای ارتباط با مخاطبان، منابع مطلع و اطلاع از سایر محتواها استفاده کند. به بررسی شایعات و خبرهای جعلی بپردازد و نتیجه راستی آزمایی را در اختیار افکار عمومی قرار دهد. سوالات و ابهامات مخاطبان را شناسایی و برای کسب پاسخ آنها بکوشد. انعطاف پذیری و سرعت را در واکنش و انتشار خبرها افزایش دهد.

غبیشاوی به بیان توصیه هایی جهت سوژه پردازی رسانه ها برای مرحله بعد از بحران حادثه بندر شهید رجایی می پردازد و می گوید: رسانه ها بعد از پایان حادثه،  همچنان باید درباره حقایق و واقعیت های کشف نشده یا مبهم، پیگیری کنند؛ چگونگی و چرایی حادثه یا حوادث را دنبال کنند. درباره سرنوشت اجزای مختلف حادثه پیگیری کنند. مثل؛  افراد کشته شده یا آسیب دیده، افرادی که اموال و دارایی آنها آسیب دیده، مکان ها و مناطق آسیب دیده، زندگی و شرایط جدید هر کدام بعد از حادثه و عادی شدن اوضاع، از جمله وضعیت خانواده هایی که پدر یا مادر یا فرزند خود را از دست داده اند؛ افراد مجروح و آسیب دیده جسمی یا مالی. تلاش برای توجه دادن مقامات و سازمان های مسئول به شرایط سخت و ناگوار بازماندگان و آسیب دیدگان حوادث و تلاش برای حل مشکلات آنها، اطلاع‌رسانی برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه از طریق بیان جزئیات دقیق حادثه و مصاحبه با کارشناسان.