هوش مصنوعی از نمایش و حفاظت از آثارباستانی گرفته تا جذب بازدیدکنندگان، نحوه عملکرد موزه‌ها را متحول کرده به همین دلیل در این گزارش به روش‌های مختلفی که هوش مصنوعی، عملکرد موزه را بهبود می‌بخشد، در کنار مزایا و چالش‌هایی که به همراه دارد، پرداخته شده است.
نمایش مبتنی بر داده و تجربیات شخصی‌سازی‌شده
هوش مصنوعی، موزه‌ها را قادر می‌سازد تا حجم وسیعی از داده‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنند و سپس الگوها و روندهایی را دریابند که موزه‌داران را در تصمیم‌گیری آگاهانه در مورد محتوا و چیدمان موزه راهنمایی می‌کند. هوش مصنوعی با بررسی رفتار و علایق تاریخی بازدیدکنندگان توصیه می‌کند که موزه‌ها کدام آثار را نمایش و چگونه آنها را برای حداکثر تعامل ارائه دهند. سیستم‌های توصیه‌گر مبتنی بر هوش مصنوعی، تجربیات را برای بازدیدکنندگان شخصی‌سازی و نمایشگاه‌ها و تورهایی را پیشنهاد می‌کنند که با ترجیحات آنها مطابقت دارد. ابزارهایی مانند Dexibit حتی تمایل و گرایش بازدیدکنندگان را پیش‌بینی و به موزه‌ها کمک می‌کنند تا موجودی بلیط و برنامه‌ریزی کارکنان را به‌طور موثرتری مدیریت کنند.
تورهای مجازی و تعاملی با راهنما
موزه‌ها به‌طور فزاینده‌ای از دستیاران مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی برای افزایش تعاملات بازدیدکنندگان استفاده می‌کنند. برای مثال، موزه‌هایی مانند «اسمیتسونین» (Smithsonian)، بزرگ‌ترین موزه علمی-فرهنگی-تحقیقاتی جهان و موزه هنر مدرن اروپا (MEAM) بارسلونا، پپر، ربات انسان‌نمایی دارد که توسط شرکت رباتیک فرانسوی «آلدباران» (Aldebaran) توسعه داده شده است. پپر با پاسخ دادن به سوالات و به اشتراک گذاشتن داستان‌ها با استفاده از ترکیبی از صدا، حرکات و یک صفحه لمسی تعاملی، با بازدیدکنندگان تعامل می‌کند. در کنار ربات‌ها، ادغام هوش مصنوعی در برنامه‌های تلفن همراه و وب، با ارائه تجربیات شخصی‌سازی‌شده بر اساس علایق و رفتارهای بازدیدکنندگان، تورهای موزه را متحول می‌کند. چت‌بات‌ها در این برنامه‌ها کمک‌های بلادرنگ ارائه می‌دهند و با جذاب‌تر و آموزنده‌تر کردن تجربه موزه، آن را ارتقا می‌دهند.
افزایش دسترسی
هوش مصنوعی، دسترسی را برای مخاطبان متنوع گسترش می‌دهد. این برنامه ترجمه‌های بلادرنگ از توضیحات نمایشگاه و راهنماهای صوتی را ارائه می‌دهد و محتوا را برای افراد غیربومی قابل دسترس می‌کند. تشخیص تصویر مبتنی بر هوش مصنوعی با توصیف آثار باستانی و نمایشگاه‌ها به بازدیدکنندگان کم‌بینا کمک می‌کند. علاوه بر این، بازخورد لمسی و ویژگی‌های حسی می‌توانند تجربیات فراگیرتری را برای سالمندان و افراد دارای معلولیت ایجاد کنند.
حفظ، مرمت و تعریف مجدد تاریخ هنر
هوش مصنوعی هم در حفظ و هم در مرمت آثار باستانی و همچنین گسترش درک ما از تاریخ هنر، نقش محوری دارد. الگوریتم‌های یادگیری ماشینی شرایط آثار باستانی را ارزیابی، خرابی آنها را پیش‌بینی و اقدامات پیشگیرانه توصیه می‌کنند. هوش مصنوعی در بخش مرمت، بر اساس سوابق تاریخی توصیه‌های دقیقی ارائه می‌دهد و در کارهایی از تشخیص و ترمیم آسیب‌ها گرفته تا تمیز کردن آثار هنری به موزه کمک می‌کند. همانطور که در تحقیق ساهیر مهاراج با عنوان «احیای گذشته: قدرت هوش مصنوعی در مرمت هنر» برجسته شده است، هوش مصنوعی پتانسیل ترمیم سریع، دقیق و مقرون‌به‌صرفه آثار هنری را دارد زیرا می‌تواند آسیب‌ها را تشخیص دهد، آنها را ترمیم، قطعات گمشده را جایگزین، آثار هنری را تمیز و رنگ و سبک را ارزیابی کند. هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور اساسی نحوه مرمت هنر را از آثار استادان قدیمی گرفته تا آثار مدرن تغییر دهد.
هوش مصنوعی فراتر از حفاظت، با تجزیه‌وتحلیل مجموعه داده‌های گسترده برای کشف الگوها و ارتباطات در دوره‌ها و فرهنگ‌های مختلف، حوزه تاریخ هنر را گسترش می‌دهد. همچنین با دقت قابل توجهی، اعتبارسنجی آثار هنری را افزایش می‌دهد و درک ما از میراث فرهنگی را عمیق‌تر می‌کند. به‌عنوان مثال، همانطور که در مقاله منتشرشده در سایت نیچر، با عنوان «چگونه هوش مصنوعی تاریخ هنر را گسترش می‌دهد» شرح داده شده است، هوش مصنوعی نقش کلیدی در بازیابی بخش‌های گمشده تابلوی «گشت شب» اثر «رامبرانت» و بازسازی رنگ‌های احتمالی نقاشی سقفی گمشده «گوستاو کلیمت» با عنوان «پزشکی» ایفا کرده است.
چالش‌ها و ملاحظات اخلاقی
در حالی که هوش مصنوعی مزایای بی‌شماری ارائه می‌دهد، پیاده‌سازی آن در موزه‌ها، چالش‌هایی را نیز به همراه دارد که شامل حریم خصوصی داده‌ها یعنی اطمینان از جمع‌آوری و استفاده اخلاقی از داده‌های بازدیدکنندگان، سوگیری در الگوریتم‌های هوش مصنوعی به این منظور که پرداختن به سوگیری‌های بالقوه‌ای که می‌توانند بر انتخاب موزه و توصیه‌های بازدیدکنندگان تاثیر بگذارند و تخصیص منابع، ایجاد تعادل در سرمایه‌گذاری در فناوری هوش مصنوعی با سایر نیازهای عملیاتی موزه است.
سایت لوکاتیفی گزارش کرد، هوش مصنوعی در حال تغییر موزه است و فرصت‌های جدیدی را برای بهبود تجربیات بازدیدکنندگان، حفظ آثار باستانی و کسب بینش‌های ارزشمند ارائه می‌دهد. با این حال، موزه‌ها باید چالش‌ها و ملاحظات اخلاقی مرتبط را برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل هوش مصنوعی در نظر بگیرند. با تکامل فناوری، نقش هوش مصنوعی در انتخاب موزه پیچیده‌تر خواهد شد و امکانات هیجان‌انگیزی را برای آینده موزه‌ها فراهم می‌کند.
اولین موزه هنرهای هوش مصنوعی
لس‌آنجلس در سال ۲۰۲۵ میزبان اولین موزه جهان که به هنرهای تولید شده توسط هوش مصنوعی اختصاص داده شده، به نام «دیتالند» (Dataland) خواهد بود که در گرند لس‌آنجلس برگزار می‌شود. این فضای پیشگامانه که توسط رفیک آنادول و افسون ارکیلیچ ایجاد شده است، به بررسی تقاطع خلاقیت انسانی و هوش مصنوعی خواهد پرداخت.
آنادول، مدیر هنری موزه، لس‌آنجلس را به دلیل نوآوری در هنر، سینما و فناوری، مکانی ایده‌آل دانست. او مفهوم موزه را «رویایی که به حقیقت پیوسته» نامید، جایی که هوش مصنوعی و تخیل انسانی در الگوی جدیدی از بیان هنری با هم ترکیب می‌شوند. «دیتالند» نه فقط برای نمایش هنر هوش مصنوعی، بلکه به‌عنوان مرکز اجتماعی برای خلاقیت و همکاری طراحی شده است و بازدیدکنندگان را تشویق می‌کند تا محدودیت‌های هنر و فناوری را کنار بزنند.
ارکیلیچ، یکی از بنیانگذاران، پتانسیل دگرگون‌کننده موزه را برجسته و خاطرنشان کرد که چگونه مخاطبان را به قلمروهای جدیدی از کشف و تخیل منتقل و خلاقیت انسانی را با نوآوری ترکیب می‌کند. در حالی که آثار رفیک آنادول در سراسر جهان به نمایش گذاشته شده است، داشتن فضای دائمی امکان پروژه‌های جسورانه‌تر و فراتر از مرزها را فراهم می‌کند. بنیانگذاران، «دیتالند» را به‌عنوان مکانی پویا تصور می‌کنند که در آن مخاطبان در هر سنی می‌توانند هم‌افزایی بین داده‌ها و بیان هنری را تجربه کنند.
انتهای پیام