گزینش و ترجمه‌ محمدرضا پارسایار از شعرهای آرتور رمبو با عنوان «زورقِ مست» و فیلیپ ژاکوته با عنوان «وهمِ سبز» منتشر شد.

به گزارش ایسنا، کتاب «زورقِ مست» آرتور رمبو با گزینش و ترجمه محمدرضا پارسایار در ۱۵۲ صفحه با شمارگان ۵۵۰ نسخه و قیمت ۲۰۰ هزار تومان در فرهنگ نشر نو  با همکاری نشر آسیم منتشر شده است.

در بخشی از معرفی مترجم از آرتور رمبو می‌خوانیم: ژان_نیکلا_آرتور رمبو در بیستم اکتبر ۱۸۴۵ در شارل‌ویل به دنیا آمد. پدرش سرباز توپخانه بود و مادرش همواره با او رفتاری سختگیرانه و خشن داشت.

چهره دوگانه آرتور از همان نوجوانی آشکار می‌شود: دانش‌آموزی آرام با ظاهری مرتب، کوشا و پرکار که در تحصیل موفقیت‌های درخشان کسب می‌کند؛ و کودکی بازیگوش که صفحات دفترش را با یاوه‌گویی‌ها و خیالبافی‌ها پر می‌کند و از اوان نوجوانی نفرت از کار و بیزاری از وظیفه و طغیان در برابر مفاهیم آموخته در او رخ می‌نماید. در پانزده‌سالگی به توفیق‌های درخشان تحصیلی دست می‌یابد. در یونانی، لاتین، بلاغت، تاریخ و جغرافی جوایزی می‌برد. در این سن، اشعار لاتین وی به چاپ رسیده‌اند. علاوه بر این، اشعار خارجی را به فرانسه ترجمه می‌کند و آثار شاعرانی چون لوکنت دولیل، تئودور دو بانویل و تئوفیل گوتیه را مطالعه می‌کند. این دانش‌آموز معصوم و درستکار بارها از خانه می‌گریزد. آن قدر راه می‌رود که پوتین‌هایش پاره می‌شوند و به خاطر اینکه بدون بلیت سفر می‌کند به زندان می‌افتد.

درباره خود چنین می‌گوید: «آنچه مایه برتری من بر دیگران است، آن است که دل ندارم» و در شانزده‌سالگی می‌نویسد: «می‌پندارم چه لذتی دارد اگر راه راست را در پیش گیرم و بروم، بی‌آنکه بدانم کجا هستم، بی‌آنکه کسی از این بابت نگران باشد، و پیوسته سرزمین‌های تازه ببینم.»

رمبو در نوجوانی گفته بود: «کولی‌وار به راه دور می‌روم.» در زندگانی او گردش و سیر و سفر جایگاهی ویژه دارند، و از آنجا که گردشگر یا مسافر همان شاعر است، همه تجربه سرگردانی‌اش در آثارش منعکس می‌شود. «زورق مست» همان زیردریایی نائوتیلوس ژول ورن است، با این تفاوت که در اینجا زورق، خود سرگذشتش را حکایت می‌کند و سرگردانی‌اش بر امواج بازنمایی سرگردانی شاعر است. اما این سفر به مقصود یافتن ناشناخته‌هاست. از این رو می‌توان قطعه «زورق مست» را با شعر «سفر» بودلر در منظومه «گل‌های رنج» مقایسه کرد.

رمبو به بسیاری از نقاط دنیا سفر می‌کند، به انگلستان، آلمان، بلژیک، هلند، ایتالیا، اتریش، سوئد، اندونزی، قبرس، مصر، یمن، حبشه. اما در واپسین ماه‌های عمر، هنگامی که پای راستش را قطع می‌کنند، به زادگاه خود بازمی‌گردد. به راستی که هیچ مکانی او را خشنود نکرد. درواقع، برای او رفتن به جایی مطرح نبود، بلکه مهم فقط رفتن بود. بنابراین می‌توان دریافت که برای چنین کسی قطع پا تا چه ‌اندازه دردناک است. در آن ایام در نامه‌ای به خواهرش می‌نویسد: «چه شد آن گردش‌ها و دویدن‌ها در کوه و دشت؟ کجا رفتند آن رودها و دریاها؟»

رمبو شاعری است مبتکر و نوگرا که بر «قافیه‌پردازان» می‌تازد، قافیه‌پردازانی که هرگز نقش حیاتی و فعال شعر را درنیافته‌اند. او شاعر را «دزد آتش» می‌داند. هدف شاعر دست یافتن به ناشناخته‌هاست تا برای دیگر انسان‌ها بارقه‌ای از آتش ممنوعه را بیاورد. از دیدگاه او «نخستین درس برای کسی که می‌خواهد شاعر شود، شناخت کامل خویش است. باید روح خود را بکاویم، وارسی کنیم، بیازماییم و بیاموزیم، و همین که آن را شناختیم، بارورش سازیم.» او در پی یافتن زبانی جهانی است، و آن «زبان روح برای روح است که همه چیز را در خود خلاصه می‌کند، عطرها، صداها، رنگ‌ها … »

هنگامی که رمبو کودکی بیش نبود، ویکتور هوگو او را «شکسپیر کوچک» خواند. بعدها نیز شاعران بزرگی او را ستودند و به او تأسی جستند، شاعرانی چون استفان مالارمه، ژول لافورگ، آندره برتون، لویی آراگن، فیلیپ سوپو، رنه شار و ایو بون‌فوا. در نخستین اشعار رمبو تأثیر هوگو و پارناسین‌ها به خوبی نمایان است، اما پس از چندی به سمبولیسم روی آورد و آثارش به تدریج ساختار تازه‌ای یافتند. او را به حق «بنیادگذار شعر نو» در فرانسه می‌خوانند.

نوشته پشت جلد کتاب: 

به‌راستی اما بس گریستم! سپیده‌دمان غم‌انگیز است،

هر ماه موحش است و هر خورشید جانگزاست،

عشق گزنده مرا از رخوت مستی‌بخش آکنده است.

کاش از هم بگسلم! کاش به دریا فروروم!

گزیده شعرهای رمبو و ژاکوته منتشر شد

 همچنین کتاب «وهم سبز» سروده فیلیپ ژاکوته با گزینش و ترجمه محمدرضا پارسایار در ۲۰۸ صفحه با قیمت  ۲۷۰ هزار تومان در نشر یادشده عرضه شده است.

در معرفی مترجم از این شاعر نیز می‌خوانیم: فیلیپ ژاکوته در ۳۰ ژوئن ۱۹۲۵ در مودون (در کشور سویس)، در محیطی روستایی چشم به جهان گشود. در سال‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۳ نخستین اشعارش را سرود و در سال ۱۹۴۴ نخستین کتابش به نام «سه شعر برای شیاطین» انتشار یافت. این اثر از نثری شاعرانه برخوردار است و نوعی رمانتیسم و حساسیت نوجوانی در آن مشاهده می‌شود.

در همین ایام برای امرار معاش به ترجمه روی آورد.

تنهایی آشکار فیلیپ ژاکوته نمایانگر یگانگی اثر و زندگانی اوست. او در پی اثبات آن است که حقیقت نه در این جهان و نه بیرون از جهان هستی است. شهود شاعرانه ژاکوته – فراتر از شناخت محسوسات – در پی آن است که به حقیقت نهان یا حکمت نهفته در چیزها دست یابد.

او چون فردی ذات‌گرا و مابعدالطبیعه‌دان، ورای ظواهر، وجود واقعیت ثانوی یا به عبارتی مفهوم نخستین را درمی‌یابد و برای آن اهمیت و اعتبار ویژه‌ای قائل است. در اشعار وی، طبیعت جایگاه ویژه‌ای دارد: شبکه‌ای از نشانه‌ها که به واقعیتی غیرمادی یا به جوهری ناملموس و پنهان در پشت ظواهر دلالت می‌کنند. شاعر غالباً نداهای جهان را که ورای هر زبان است، چون هیجاناتی ژرف و گذرا دریافت می‌کند، چون آهنگی که به جهان مفهوم می‌دهد.

در این اثر، هنر شاعری را بازمی‌یابیم که با شور و اشتیاق و تواضعی پرغرور به نغمه جهان گوش می‌سپارد اما نگاهش که به گذر نور و خفیف‌ترین لرزش در جهان هستی حساس است به جنبه دیگری از جهان رو می‌کند. نزد وی، تعمق و سیر در طبیعت، تنها به منظور تحسین یا حظ بصر نیست بلکه مرادش کشف نظامی متعالی یا زبانی پنهان است. او در پی یافتن سرچشمه‌های نور و حقیقت برمی‌آید و چون نوالیس در زمین می‌اندیشد که «شاعر تنها می‌تواند به گردآوری تکه‌های پراکنده بهشت همت گمارد.»
از آنجا که ژاکوته همچون بسیاری از دیگر نوگرایان، در اشعارش ترکیباتی را به کار می‌برد که نامأنوس است، ترجمه شعرش کاری است بس دشوار. کتاب حاضر نخستین اثری است که از این شاعر ارزشمند به زبان فارسی انتشار می‌یابد و من به دلیل حضور پررنگ طبیعت در اشعار خیال‌انگیزش آن را «وهم سبز» نام نهادم. ترجمه این اثر را مدیون دوست خوبم ژیل دوکوروه، مترجم سویسی هستم که در کالج بین‌المللی مترجمان ادبی در شهر آرل، اشعار این شاعر را به من هدیه داد. از او و نیز از خانم دکتر مهستی بحرینی که نخستین خواننده این اثر بودند و نکات سودمندی را گوشزد نمودند، بی‌اندازه سپاسگزارم.

هنگام بازنگری این اثر، فیلیپ ژاکوته در ۲۴ فوریه ۲۰۲۱ دیده از جهان فروبست و تعدادی از اشعار وی با عنوان آخرین دفتر عاشقانه‌ها پس از درگذشتش منتشر شدند، و این فرصتی شد تا ترجمه گزیده‌ای از واپسین اشعارش نیز به آخر این مجموعه افزوده شود.

 در نمونه شعر پشت جلد کتاب می‌خوانیم:

می‌سوزانمت جوانی
با این هیمه که سبز بود،
در روشن‌ترین دود
که برده باشد باد

ای روح که به اندک‌چیز هراسان می‌شوی،
خاکِ پایان زمستان
گوری‌ست فقط برای زنبوران

گزیده شعرهای رمبو و ژاکوته منتشر شد

کتاب‌های یادشده در مجموعه «کتاب‌خانه شاعران جهان» منتشر شده که در توضیح این مجموعه آمده است: «کتاب‌خانه شاعران جهان» در پی ارائه ترجمه سنجیده و گزیده اشعار شاعران مهمی‌ است که در جغرافیاهای زبانی گوناگون بر شعر کشور خود اثر گذاشته‌اند. اشعاری که لزوماً نه «ساده»اند و نه محدود به موضوعاتی انگشت‌شمار. زاده لحظاتِ نو به نو اضطراب شاعران جهان‌اند.

 انتهای پیام 

source

توسط postbin.ir