به‌ گزارش خبرنگار ایلنا، مرمت‌های غیراصولی که توسط برخی از پیمانکاران در قالب طرح‌های مرمتی ـ‌تخصصی کارشناسانه صورت می‌گیرد، سالهاست بلای جان بسیاری از آثار تاریخی ایران شده است. در واقع اگر قرار باشد تمامی آثار مرمت شده در ایران را طی دو دهه اخیر زیر ذره‌بین کارشناسان و نقادان مرمتی قرار داد بدون شک بخش اعظمی از این آثار در رتبه‌های مرمتی قابل قبول قرار نمی‌گیرد و سیل بی‌شماری از آثار را می‌توان در فهرست بازسازی‌‌های مدرن دهه‌ اخیر قرار داد.

«حامد ابی ترابی» فعال میراث‌فرهنگی در اردبیل با اعلام این خبر به ایلنا می‌گوید: سرای امام جمعه و سرای زنجیرلی در مجموعه بازار تاریخی اردبیل ازجمله بناهای ارزشمند متعلق به دوره صفوی در این بازار تاریخی به‌شمار می‌روند که به‌دلیل مرمت‌های غیراصولی، اصالت خود را از دست‌ داده‌اند.

 این فعال میراث‌فرهنگی می‌‌گوید: سرای زنجیرلی در دوره صفوی در واقع یک کاروانسرا بوده است که در دوره قاجار تبدیل به تجارت‌خانه شد. این سرای با ارزش تاریخی مشابه سرای امام جمعه در این بازار است که هم‌اکنون در دست مرمت‌های غیراصولی قرار گرفته. سرای زنجیرلی تا قبل از اجرای طرح‌های مرمتی دارای دو طبقه با پایه‌‌های سنگی، ستون‌های ‌چوبی و طاق‌ طرح‌دار بوده که پس از مرمت پایه‌های سنگی، ستون چوبی آن کاملا تخریب و به جای آنها تیرآهن کار گذاشته شد. این درحالی‌ست که طاق طرح‌دار نیز به‌طور کامل از بین رفته.

 ابی‌ترابی با بیان اینکه میراث فرهنگی تجربیات مرمتی اشتباهی در این زمینه داشته اما همچنان دست پیمانکاران مرمتی را بدون نظارت درست در مداخلات غیراصولی باز گذاشته، تاکید می‌کند: پیش از آنکه سرای زنجیرلی به این فاجعه دچار شود ما در سرای امام جمعه همین شکل از مرمت را شاهد بودیم به طوری که پایه‌های آن را مرمر و تیرآهن را جایگزین ستون‌های چوبی کردند.

 او می‌گوید: متاسفانه همین مرمت در سرای زنجیرلی نیز اجرا شد و اداره میراث‌فرهنگی به‌عنوان یک دستاورد در فضاهای مجازی این خبر را نشر داد که مجموعه بازار تاریخی اردبیل درحال مرمت است درحالیکه مرمت یک بنا یا اثر تاریخی با نوسازی و بازسازی کاملا متفاوت است.

 او می‌گوید: وقتی یک اثر تاریخی مرمت می‌شود باید در وهله نخست اصلا بنا حفظ شود و خدشه‌ای به آن وارد نشود. با این حال، وضعیت مرمت آثار تاریخی ایران به‌گونه‌ای شده که وقتی می‌رویم یک فضای تاریخی مرمت شده را ببینیم دیگر با یک فضای تاریخی مواجه نمی‌شویم و جای بازار و سراهای تاریخی، مغازه‌های مدرن امروزی را تماشا می‌کنیم.

 ابی‌ترابی با طرح این پرسش که آیا در مصالح به‌کار رفته در دوره صفوی تیرآهن به‌‌کار رفته است، ادامه می‌دهد: پیمانکاران بر مبنای کدام طرح‌ مرمتی مورد قبول در مهمترین بناهای تاریخی ایران از مصالحی استفاده می‌کنند که کاملا با مصالحبه‌کار رفته در دوره‌های تاریخی منافات دارد؟ آیا در دوره صفوی در بناها تیرآهن به‌کار گرفته می‌شد یا سنگ‌های مرمر بدون همخوانی با بنا مورد استفاده قرار می‌گرفت؟

او معتقد است: پیمانکاران گویی طرح‌های مرمتی نامناسب و یکسانی را کپی کرده و در تمام بناها اجرا می‌کنند. در حال‌ حاضر در نزدیکی حمام تاریخی پیردرگه، یک مجموعه خانقاهی است که دارای سردر تاریخی، کاروانسرا و حمام تاریخی است. طرحی که هم‌اکنون آماده کرده‌اند با اسم مرمت تخصصی گویی قرار است این مجموعه را نوسازی و در طرحی قراره تبدیل به پاساژ کند، گنبدی وجود نداشته باشد و سقف مجموعه شیشه‌ای شده باشد.

او می‌گوید: متاسفانه ما دیگر نمی‌دانیم بناهای تاریخی به‌ویژه دوره صفوی آیا قرار است احیاء و مرمت شود یا تبدیل به بناهای مدرن امروزی شوند؟ همین حالا در مجموعه تاریخی بازار اردبیل که متعلق به دوره صفوی است و زمانی طاق‌ها و گنبدها مملو از مینیاتورهای تاریخی (نقاشی) بوده، هم‌اکنون مینیاتورها صاف شده و با سیمان و گچ از بین رفته‌اند و آثاری از نقاشی‌های تاریخی دیده نمی‌شود.

انتهای پیام/