فروش شرکت تسلا در سال‌های اخیر با افت محسوسی روبه‌رو شده است؛ در حالی که این شرکت برای مدت طولانی پیشتاز بازار خودروهای برقی بود، رشد آن متوقف شده و بسیاری از کارشناسان دلیل این موضوع را ورود رقبا و عرضه‌ی مدل‌های جدید از سوی شرکت‌های دیگر می‌دانند. اما پژوهش تازه‌ای نشان می‌دهد مشکل اصلی ممکن است شخصی‌تر از آن باشد — یعنی خود مدیرعامل معروف شرکت، ایلان ماسک.

بر اساس مطالعه‌ای از سوی دفتر ملی پژوهش‌های اقتصادی آمریکا (NBER)، تأثیر رفتارهای سیاسی و جنجالی ماسک مستقیماً باعث کاهش چشمگیر فروش تسلا شده است. این گزارش با عنوان «تأثیر گرایش‌های حزبی ماسک بر فروش تسلا» منتشر شده و مدعی است که اقدامات تفرقه‌برانگیز و سیاسی ماسک موجب از دست رفتن بیش از یک میلیون دستگاه فروش در بازار ایالات متحده شده است — رقمی بسیار بزرگ که قابل چشم‌پوشی نیست.

به گفته‌ی پژوهشگران، در صورت نبود این «اثر ماسک»، فروش تسلا بین ۶۷ تا ۸۳ درصد بیشتر می‌بود (در بازه‌ی زمانی اکتبر ۲۰۲۲ تا آوریل ۲۰۲۵).

روش انجام پژوهش

پژوهشگران از دانشگاه ییل و مؤسسه‌ی NBER برای این بررسی تنها به نظرسنجی‌ها تکیه نکردند، بلکه از داده‌های رسمی ثبت خودروهای جدید استفاده کردند. آنان تمامی آمار فروش خودروهای برقی و هیبریدی در هر ایالت و شهرستان آمریکا را از مارس ۲۰۲۰ تا آوریل ۲۰۲۵ تحلیل کردند تا دقیقاً مشخص شود مردم چه خودروهایی خریده‌اند و در کجا زندگی می‌کنند.

سپس، با روشی آماری تغییر روند فروش را در شهرستان‌هایی که به‌طور سنتی دموکرات‌گرا هستند با شهرستان‌های جمهوری‌خواه‌گرا مقایسه کردند. پیش از اواخر ۲۰۲۲، روند مشخص بود: مناطق دموکرات‌نشین علاقه‌ی فزاینده‌ای به خرید تسلا داشتند — موضوعی قابل انتظار، چرا که خریداران لیبرال از نخستین پذیرندگان فناوری خودروهای برقی بودند.

اما این روند ناگهان متوقف شد. پژوهشگران این نقطه‌ی تغییر را «رویداد درمانی» نامیدند، که همان خرید توییتر توسط ایلان ماسک در اکتبر ۲۰۲۲ بود. پس از این رویداد، داده‌ها نشان دادند که با افزایش فعالیت‌های سیاسی ماسک، شهرستان‌های دموکرات‌نشین به تدریج از خرید تسلا فاصله گرفتند. در گزارش آمده است که رفتار ماسک در واقع پایگاه اصلی مشتریان وفادار تسلا را از خود رنجانده است. طبق برآورد پژوهش، تا سه‌ماهه‌ی نخست ۲۰۲۵ فروش ماهانه‌ی تسلا می‌توانست ۱۵۰ درصد بالاتر باشد اگر این تغییر رفتارها رخ نمی‌داد.

خریداران از دست‌رفته به کجا رفتند؟

پژوهش نشان می‌دهد این مشتریان تسلا از بازار خودروهای برقی خارج نشدند، بلکه به برندهای دیگر روی آوردند. به گفته‌ی محققان، برای تقریباً هر مشتری‌ای که تسلا از دست داد، یک مشتری به سمت رقبای آن مانند فورد، جنرال موتورز، ریویان، هیوندای و کیا رفت. در نتیجه، رفتار ماسک باعث افزایش ۱۷ تا ۲۲ درصدی فروش خودروهای برقی و هیبریدی دیگر شرکت‌ها شده است.

واکنش محافظه‌کاران چطور بود؟

ممکن است تصور شود در ازای از دست دادن مشتریان لیبرال، تسلا در میان خریداران جمهوری‌خواه محبوب‌تر شده باشد. اما پژوهش نشان می‌دهد چنین چیزی رخ نداده است. داده‌های نظرسنجی نشان دادند که مواضع سیاسی ماسک باعث کاهش شدید حمایت دموکرات‌ها از تسلا شد، بدون آنکه حمایت محافظه‌کاران افزایش یابد. به‌عبارتی، ماسک دوستان جدیدی به‌دست نیاورد، بلکه تنها مشتریان قدیمی را از خود راند. یکی از دلایل این امر آن است که شبکه‌ی فروش تسلا در مناطق روستایی و محافظه‌کار، جایی که می‌توانست جایگاه جدیدی بیابد، به‌اندازه‌ی کافی گسترده نیست.

نتیجه‌گیری